Kinh tế số, xã hội số: 'Điểm nhấn' Chiến lược phát triển của Việt Nam trong trung và dài hạn

Năm 2025 kinh tế số sẽ chiếm 20% GDP và tăng lên 30% vào năm 2030

Khai mạc Diễn đàn Quốc gia Phát triển Kinh tế số và Xã hội số lần thứ I với chủ đề “Mang nền tảng số đến hộ gia đình” diễn ra ngày 14/9, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương đã khẳng định vai trò, tầm quan trọng của kinh tế số đối với sự phát triển Việt Nam trong tương lai, đã được Bộ Chính trị, Chính phủ ban hành nghị quyết.

Ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: CTV

Cụ thể, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết 52-NQ-TW (ngày 27/9/2019) của Bộ Chính trị, Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 411/QĐ-TTg (ngày 31/3/2022) đều xác định phát triển kinh tế số, xã hội số là trọng tâm chiến lược của Việt Nam trong trung và dài hạn và đặt ra các mục tiêu rất cao và cụ thể.

Ông Trần Tuấn Anh khẳng định, với kinh tế số, lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam đang đồng hành cùng thế giới trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư - cách mạng chuyển đổi số và đây cũng là cơ hội lớn để Việt Nam tiếp cận với trình độ phát triển của khu vực và thế giới.

Tại diễn đàn, phân tích về tầm quan trọng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết thêm, Chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia và đề ra mục tiêu vào năm 2025 kinh tế số Việt Nam sẽ chiếm 20% GDP và tăng lên 30% vào năm 2030. Mục tiêu này đang được các bộ, ngành, doanh nghiệp nỗ lực thực hiện.

Tại diễn đàn, đồng thuận với phát biểu nêu trên, các đại biểu đến từ các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp đều tham luận, thống nhất khi cho rằng, phát triển kinh tế số là một quá trình dài hơi với nhiều thách thức, nhưng với quyết tâm cao độ, việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, thời gian qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng chương trình, kế hoạch hành động triển khai tại trung ương và địa phương được thực hiện khá đồng bộ.

Điểm nhấn là Quốc hội, Chính phủ luôn chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt chủ trương đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức và hoàn thiện thể chế để tạo thuận lợi cho tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số. Thành quả là Luật Giao dịch điện tử sửa đổi được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế cho chuyển đổi số.

Phát triển kinh tế số giúp người dân giàu có hơn

Với chủ đề “Mang nền tảng số đến hộ gia đình” Diễn đàn Quốc gia Phát triển Kinh tế số và xã hội cũng được các đại biểu quan tâm đến khía cạnh người dân, xã hội hưởng lợi từ kinh tế số-xã hội số.

Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 411/QĐ-TTg xác định rõ tầm nhìn: Phát triển kinh tế số giúp người dân giàu có hơn, góp phần đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp vào năm 2025, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045. Phát triển xã hội số giúp người dân hạnh phúc hơn, tham gia các hoạt động xã hội toàn diện hơn, thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội thuận lợi hơn, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia số an toàn, nhân văn và rộng khắp.

Chiến lược cũng đề ra những mục tiêu rất cao và cụ thể cả về phát triển kinh tế số cũng như xã hội số. Về xã hội số, tỷ lệ dân số trưởng thành có smartphone đạt 80% vào năm 2025, 95% vào năm 2030; đến năm 2025 tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch thanh toán tại ngân hàng hoặc tổ chức được phép khác đạt 80% và tỷ lệ này vào năm 2030 là trên 95%...

Toàn cảnh Diễn đàn Quốc gia Phát triển kinh tế số và xã hội số lần thứ I. Ảnh: TL

Mục tiêu nêu trên đã và đang được cụ thể rõ nét. Theo ước tính và báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, tỷ trọng kinh tế số trong GDP đã tăng từ 11,91% năm 2021 lên đạt 14,26% trong năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023 đạt khoảng 14,96%.

Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết thêm, hạ tầng số được tăng cường đầu tư, nhiều nền tảng số tiếp tục được phát triển. 60 nền tảng, ứng dụng di động phục vụ người dân của Việt Nam có trên 1 triệu người dùng hàng tháng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm 2022. Tổng số lượng người dùng hàng tháng trên các ứng dụng di động Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2023 vượt mức 500 triệu, tăng gần 16% so với cùng kỳ năm 2022.

Điểm sáng mới phát triển xã hội số trong 6 tháng đầu năm 2023 là một số tỉnh đã có số lượng tài khoản thanh toán được mở tại các ngân hàng hoặc các tổ chức được phép khác đã vượt mức dân số bình quân của tỉnh như: Thái Nguyên, Ninh Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đắk Nông, Long An, Kiên Giang. Đây là một thành quả lớn được cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Trên thực tế, báo cáo thường niên kinh tế số e-Connomy SEA do Google và Temasek nghiên cứu công bố tốc độ tăng trưởng kinh tế số Việt Nam năm 2022 là 28%, dẫn đầu trong các quốc gia Đông Nam Á. Năm 2022 có hơn 1.400 doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có doanh thu từ thị trường nước ngoài, tăng gần 20% so với năm 2021.

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận nêu trên, ông Trần Tuấn Anh cũng lưu ý, đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30% GDP là những mục tiêu vô cùng thách thức. Cụ thể hóa nhiệm vụ này cần sự quyết tâm vào cuộc của tất cả đối tượng, tầng lớp trong xã hội, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp có vai trò thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Do đó, các bộ ngành, địa phương cần tập trung ưu tiên nguồn lực và có cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo lập khung pháp luật cho phát triển sản xuất thông minh và phát triển ngành công nghiệp công nghệ số theo định hướng "Make in Việt Nam". Các doanh nghiệp phải biến công nghệ số thành động lực quan trọng cho đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Xây dựng phát triển hệ sinh thái công dân số

Ông Trần Tuấn Anh cho rằng, thời gian tới, các bộ ngành, địa phương cần quan tâm xây dựng, phát triển hệ sinh thái công dân số phải là một nền tảng quan trọng của chuyển đổi số quốc gia.

Bộ Thông tin và Truyền thông cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai hiệu quả việc phổ cập 8 yếu tố cơ bản của xã hội số: Mỗi hộ gia đình một đường cáp quang băng rộng; mỗi người dân một điện thoại thông minh, một danh tính điện tử, một chữ ký số cá nhân, một tài khoản thanh toán số, một tài khoản dịch vụ công trực tuyến, một phần mềm bảo đảm an toàn thông tin mạng ở mức cơ bản và có kỹ năng số ở mức cơ bản.

Nguyễn Vân