Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh tặng hoa các cán bộ làm công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, phục hồi chức năng tại Trung tâm trợ giúp xã hội và Phục hồi chức năng cho người tâm thần tỉnh Phú Thọ - ảnh: Hồ Long
Luôn hướng đến mục tiêu bảo đảm sự phát triển hài hòa, bền vững
- Kể từ đầu nhiệm kỳ Khóa XV đến nay, Quốc hội đã có rất nhiều quyết sách hệ trọng trong các lĩnh vực do Ủy ban Xã hội phụ trách. Bà có thể chia sẻ thêm về những đóng góp, dấu ấn của Ủy ban trong các quyết sách này?
- Các quyết sách được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành từ đầu nhiệm kỳ đến nay đều tập trung giải quyết các vấn đề mang tính cấp thiết đối với nhu cầu xã hội và tác động lớn đến nhiều bộ phận người dân. Các quyết sách trong lĩnh vực xã hội đã tiếp tục khẳng định sự đổi mới mạnh mẽ trong tư duy nhằm xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường...; tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc; thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa tầng, toàn diện, có tính chia sẻ giữa Nhà nước, xã hội và người dân; chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo đảm quyền lợi của người dân trong khám bệnh, chữa bệnh...
Với trách nhiệm và lĩnh vực được giao phụ trách, trong mọi hoạt động của mình, Ủy ban Xã hội luôn hướng đến mục tiêu phát triển hài hòa, bền vững, bám sát ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về việc phải xem xét các nội dung về kinh tế dưới góc độ xã hội và cần xem xét các nội dung về xã hội dưới góc độ kinh tế.
Thông qua việc tổng kết công tác kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay, những quyết sách nổi bật nhất thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách là các quyết sách liên quan đến - 19 và các đạo luật quan trọng như Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022; Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023; Nghị quyết số 24/2021/QH15 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết số 80/2023/QH15 của Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch Covid - 19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1.1.2023 đến ngày 31.12.2024.
Ủy ban Xã hội cũng đã chủ trì thẩm tra, trình Quốc hội cho ý kiến dự án Luật ảo hiểm xã hội (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ Sáu; nhiều lần cho ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Kỷ niệm chương của Quốc hội và dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết về thi đua, khen thưởng đối với đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cán bộ, công chức thuộc thẩm quyền quản lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội... Ngay trước kỳ nghỉ Tết Giáp Thìn, hai dự thảo Nghị quyết này đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.
Bên cạnh đó, Ủy ban cũng thường xuyên tổ chức các đoàn khảo sát, giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật về các lĩnh vực được giao phụ trách tại các địa phương và các cơ quan liên quan; tham gia các đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thẩm tra các báo cáo hàng năm của Chính phủ về kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, về việc thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm xã hội, việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế và quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá, việc thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới… để kịp thời nắm bắt tình hình triển khai, tổ chức thi hành Luật đã được ban hành cũng như những vấn đề có thể phát sinh để có những tham mưu, hành động phù hợp.
Ủy ban Xã hội cũng chú trọng việc tham gia ý kiến về các vấn đề, các chỉ tiêu, nhiệm vụ về xã hội trong các Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, về việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong các dự án Luật, dự thảo Nghị quyết về các vấn đề quan trọng của đất nước trình Quốc hội…
Cùng với đó, Ủy ban Xã hội còn tham gia sâu vào quá trình hình thành các quan điểm, định hướng, đường lối, chính sách của Đảng trong các lĩnh vực xã hội thông qua quá trình đóng góp xây dựng các văn kiện, nghị quyết của Đảng, như: Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24.11.2023, Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới; tham gia xây dựng báo cáo của Đảng đoàn Quốc hội góp ý vào các dự thảo văn kiện; trong suốt cả quá trình thảo luận, thông qua các văn kiện, đại diện của Ủy ban cũng luôn có tiếng nói. Nhiều ý kiến của Ủy ban được tiếp thu, thể hiện trong các văn kiện.
- Nhìn lại tổng thể các kết quả công việc đã hoàn thành từ đầu nhiệm kỳ đến nay, có thể thấy một tinh thần không ngừng đổi mới, sáng tạo, đồng hành của Quốc hội vì mục tiêu phát triển của đất nước. Tinh thần này được thể hiện như thế nào trong quá trình triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Xã hội, thưa bà?
- Với quyết tâm, trách nhiệm cao trước Đảng và Nhà nước, trước cử tri và Nhân dân, trong nửa nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã tiếp tục có những đổi mới mạnh mẽ trong công tác lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, không ngừng cải tiến cách thức làm việc, hành động quyết liệt, để cùng với Chính phủ, các cơ quan trong hệ thống chính trị giải quyết các yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, vì Nhân dân, lấy người dân làm trung tâm trong mọi quyết sách, hướng tới sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Quốc hội đã thể hiện quyết tâm và cụ thể hóa bằng hành động trong việc không ngừng đổi mới hoạt động lập pháp nhằm tạo khung khổ pháp lý đồng bộ, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững. Tinh thần đổi mới, sáng tạo, sự đồng hành của Quốc hội với Chính phủ theo chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội đã "thấm" và "ngấm" trong các hoạt động của Quốc hội nói chung và của Ủy ban Xã hội nói riêng.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh - ảnh: Hồ Long
Ngay từ đầu nhiệm kỳ khóa XV, Ủy ban Xã hội đã ban hành Quy chế hoạt động của Ủy ban và xây dựng Đề án đổi mới và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động. Việc ứng dụng công nghệ thông tin là yếu tố không thể không nhắc tới trong quá trình đổi mới; bên cạnh đó là cách thức làm việc cũng đã thay đổi, luôn chủ động chuẩn bị "từ sớm, từ xa", đôn đốc Chính phủ và các bộ ngành thực hiện các nhiệm vụ theo chương trình, kế hoạch; chủ động nghiên cứu, theo dõi, phát hiện vấn đề, không chờ Chính phủ trình mà yêu cầu Chính phủ báo cáo về những vấn đề nổi cộm và kiến nghị Chính phủ có những giải pháp để tháo gỡ theo thẩm quyền hoặc trình Quốc hội xem xét, quyết định, việc này thể hiện nổi bật nhất là những nội dung liên quan đến bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, y tế cơ sở, y tế dự phòng, các vướng mắc, tồn tại liên quan đến xử lý tài sản, thanh quyết toán xảy ra trong thời kỳ dịch bệnh Covid - 19.
Sự đổi mới, sáng tạo còn thể hiện trong cách thức tổ chức các Phiên họp toàn thể Ủy ban hoặc xin ý kiến các thành viên Ủy ban. Thay vì các cách thức tổ chức họp và xin ý kiến truyền thống thì việc tổ chức các phiên họp trực tuyến, xin ý kiến qua email, qua các phần mềm, ứng dụng điện thoại (như viber, zalo…) đã không còn xa lạ từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức của Nhà nước và của mỗi đại biểu, cán bộ, công chức; bảo đảm tính linh hoạt trong hoạt động của Ủy ban, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và thời gian hoàn thành các nhiệm vụ yêu cầu về mặt thời gian và trong các hoàn cảnh đặc biệt...
- Đổi mới luôn là yêu cầu tất yếu nhưng cũng không dễ thực hiện. Ủy ban Xã hội chú trọng tới yếu tố nào trong quá trình đổi mới hoạt động, thưa bà?
- Để có thể đổi mới, sáng tạo thành công thì việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Ủy ban và Vụ tham mưu, giúp việc là nhân tố quan trọng quyết định hiệu quả, hiệu lực hoạt động của Ủy ban. Chúng tôi cũng luôn tạo điều kiện để các Ủy viên Ủy ban Xã hội, Thường trực Ủy ban Xã hội, Vụ Xã hội tham gia các khóa học, khóa đào tạo, các hội thảo, các diễn đàn trong nước và quốc tế, các đoàn đi nghiên cứu ở trong nước và nước ngoài nhằm nâng cao kiến thức, kinh nghiệm hoạt động và cập nhật các thông tin, xu hướng mới của thế giới. Ủy ban cũng luôn chú trọng hợp tác với các tổ chức quốc tế trong các hoạt động để tranh thủ sự hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức trong các hoạt động chuyên môn.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh trao quà cho đoàn viên, công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn tại Khu công nghiệp Trung Hà, huyện Tam Nông, Phú Thọ - ảnh: Hồ Long
Hiểu cặn kẽ cuộc sống để đề xuất chính sách phù hợp
- Các quyết sách của Quốc hội ngày càng bắt nhịp với cuộc sống, kịp thời đáp ứng đòi hỏi từ thực tiễn. Song ở chiều ngược lại, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, theo bà có những yêu cầu nào đặt ra với các cơ quan của Quốc hội?
- Cuộc sống luôn vận động và phát triển. Một mặt, thực tiễn luôn phát sinh những vấn đề mới, đòi hỏi các chính sách, pháp luật cần được chỉnh sửa kịp thời; đồng thời, pháp luật phải được xây dựng và ban hành dựa trên cơ sở thực tiễn - chính trị - pháp lý - khoa học. Mặt khác, thực tiễn cũng rất đa dạng, đòi hỏi các cơ quan của Quốc hội phải thường xuyên giám sát, khảo sát, nghiên cứu để hiểu cặn kẽ hiện thực cuộc sống, xã hội cũng như thực tiễn công tác điều hành, quản lý của nhà nước nhằm đề xuất được chính sách phù hợp.
Chẳng hạn, trong bối cảnh dịch bệnh, nhiều cơ sở y tế lâm vào tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế nhưng cũng có những nơi không bị thiếu thì phải tìm hiểu, nắm rõ nguyên nhân gốc rễ của vấn đề cũng như tìm hiểu cách giải quyết của từng nơi để trên cơ sở đó đề xuất giải pháp phù hợp, sát thực tiễn. Thực tế cho thấy, có những vấn đề, tồn tại không chỉ riêng ngành y mà nhiều ngành, lĩnh vực khác cũng phải đối mặt trong giai đoạn đại dịch Covid - 19. Những vấn đề, tồn tại đó thể hiện cả quá trình chứ không phải đột ngột xuất hiện. Vì vậy, trong quá trình làm việc, Ủy ban Xã hội rất chú trọng khâu giám sát, khảo sát, tham vấn ý kiến của giới chuyên gia, nhà khoa học, các đối tượng chịu sự tác động của chính sách và các bên liên quan khác.
Lĩnh vực do Ủy ban Xã hội phụ trách có phạm vi rất rộng, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, được cử tri và dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Lĩnh vực này cũng hết sức nhạy cảm. Vì vậy, trong quá trình xem xét, thẩm tra, tham mưu cho Quốc hội, Ủy ban Xã hội luôn nghiên cứu, cân nhắc hết sức kỹ lưỡng, thận trọng; phối hợp chặt chẽ với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan của Chính phủ, các cơ quan liên quan để vừa tăng tốc độ phản ứng chính sách, vừa bảo đảm nâng cao chất lượng các dự thảo luật, nghị quyết trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua.
- Nhìn lại chặng đường nửa nhiệm kỳ bộn bề công việc, trong bối cảnh bất thường do tác động của dịch bệnh Covid - 19 nhưng cũng rất nhiều dấu ấn của Quốc hội, của Ủy ban Xã hội, bà có cảm nhận như thế nào?
- Nhìn lại hơn nửa nhiệm kỳ qua, có thể thấy, đây là quãng thời gian rất bận rộn, nhiều áp lực nhưng cũng rất tự hào đối với Ủy ban Xã hội về những việc đã làm được. Tôi càng tự hào hơn về tinh thần không ngại khó, ngại khổ, làm việc hết mình của các thành viên Ủy ban; sự công minh, chính trực của mỗi thành viên Ủy ban khi xem xét, quyết định các vấn đề; sự đoàn kết, gắn bó, chân thành, tận tụy cống hiến trong công việc cũng như trong cuộc sống của mỗi cá nhân trong tập thể với ý thức sâu sắc về vinh dự và trọng trách lớn mà cử tri, Nhân dân đã giao phó cho Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội, từng cán bộ công chức tham mưu, giúp việc cho Quốc hội. Chính những điều này đã tạo nên sức mạnh và động lực to lớn để Ủy ban Xã hội hoàn thành tốt các nhiệm vụ, trong đó có nhiều nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, chưa có tiền lệ để đóng góp vào thành tựu chung của Quốc hội.
- Xin trân trọng cảm ơn bà!
Nhật An thực hiện
