Lương Nguyễn Minh Triết
Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Đà Nẵng
Nhiệm kỳ 2021 - 2026, thành phố Đà Nẵng triển khai thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị theo Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19.6.2020 của Quốc hội. Điều này tạo thuận lợi cho thành phố tổ chức bộ máy quản lý đô thị tinh gọn hơn, phản ứng nhanh nhạy, hoạt động thông suốt hơn. Đồng thời, cũng đặt ra một số vấn đề mới liên quan đến trách nhiệm, thẩm quyền của HĐND, Thường trực, các Ban, các Tổ đại biểu, nhất là phạm vi, đối tượng giám sát được mở rộng thêm đối với cấp quận, phường (nơi không tổ chức HĐND).
Chủ động chuẩn bị nguồn nhân sự bảo đảm tiêu chuẩn
Xác định việc thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị là nhiệm vụ hết sức quan trọng, thành phố Đà Nẵng đã tập trung chỉ đạo các ban, ngành, địa phương, đơn vị, các cơ quan liên quan đẩy mạnh quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện nghiêm túc, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả. Việc triển khai tốt công tác tuyên truyền và tổ chức thành công cuộc bầu cử đã tạo tiền đề quan trọng để thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Qua đó, đã chủ động chuẩn bị nguồn nhân sự cho HĐND thành phố bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu hợp lý. Bộ máy tổ chức của HĐND thành phố được kiện toàn với 1 Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch và 12 lãnh đạo Ban HĐND chuyên trách, làm cơ sở triển khai các hoạt động của HĐND thành phố trong quá trình thí điểm thực hiện mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn.
Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP. Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết phát biểu tại hội nghị
Ảnh: Trung Thành
Bên cạnh đó, Thường trực HĐND thành phố chủ động phối hợp UBND thành phố làm việc với các bộ, ngành Trung ương, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 34/2021/NĐ-CP ngày 29.3.2021 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 và chỉ đạo tổ chức triển khai các nội dung Nghị định theo đúng chức năng, nhiệm vụ. Tại Kỳ họp thứ Nhất, HĐND thành phố đã ban hành nghị quyết về quyết định sửa đổi, bổ sung Nghị quyết về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi; định mức phân bổ chi thường xuyên và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu làm cơ sở điều chỉnh dự toán thực hiện từ ngày 1.7.2021 cho các đơn vị để phù hợp với quy định khi quận, phường không còn là một cấp ngân sách…
Công tác kiện toàn, sắp xếp nhân sự, tổ chức bộ máy chính quyền ở địa phương bảo đảm hợp lý, nhanh chóng và chu đáo. Nhờ đó, hoạt động của chính quyền địa phương khi thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị bảo đảm thông suốt, ổn định.
Tăng cường giám sát phù hợp với mô hình chính quyền đô thị
Việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động của HĐND nhưng đòi hỏi HĐND thành phố cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động, trong đó có hoạt động giám sát có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với đặc điểm mô hình chính quyền đô thị và yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đặc biệt, Thường trực HĐND thành phố tổ chức các Chương trình “HĐND với cử tri” trước các kỳ họp thường lệ của HĐND thành phố theo hình thức trực tuyến và truyền hình trực tiếp trên Đài Phát thanh - Truyền hình Đà Nẵng; tổ chức các phiên họp giải trình hằng quý để nghe UBND thành phố, các sở, ngành, quận, huyện liên quan báo cáo giải trình về giải quyết đơn, thư. Công tác theo dõi, giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri được chú trọng, thường xuyên cập nhật; đã phân công các Ban, các Tổ đại biểu theo dõi bám sát từng lĩnh vực, địa bàn và nội dung kiến nghị, bức xúc của cử tri; kịp thời giám sát theo thẩm quyền, nhất là trong điều kiện thực hiện mô hình chính quyền đô thị...
Qua giám sát, nhiều vấn đề bất cập, các vụ việc nổi cộm xảy ra trên địa bàn được giám sát và kịp thời chỉ đạo xử lý, khắc phục sớm, có hiệu quả. Nhờ thực hiện tốt công tác giám sát, đôn đốc thường xuyên nên việc thực hiện các nhiệm vụ về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị bảo đảm tiến độ, yêu cầu đề ra; việc chuyển tiếp thực hiện nhiệm vụ giữa hai giai đoạn chưa có vướng mắc, phát sinh lớn làm ảnh hưởng đến công tác quản lý, điều hành của các cấp chính quyền.
Cần hướng dẫn cụ thể hơn
Tuy nhiên, năm đầu tiên thành phố thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, thời gian triển khai còn khá ngắn nên chưa lường được hết những khó khăn và có sự đánh giá sâu sát trong quá trình thực hiện; việc thực hiện thí điểm hiện nay đặt ra một số vấn đề mới liên quan đến cơ chế phối hợp kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp quận, phường. Trong khi đó, Trung ương chưa có hướng dẫn cụ thể về hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND; đồng thời, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến hoạt động chung của toàn thành phố nên việc thực hiện công tác giám sát còn lúng túng.
Thời gian tới, một nhiệm vụ trọng tâm được thành phố Đà Nẵng xác định là tăng cường vai trò giám sát của Thường trực, các Ban và các Tổ đại biểu thông qua nhiều hình thức. Tăng cường giám sát việc thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị; có giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của Ủy ban MTTQVN quận và các phường khi thực hiện thí điểm không còn chức năng giám sát quyền lực của HĐND quận và phường; có cách thức tiếp nhận và phản ánh ý kiến cử tri đa dạng, thường xuyên hơn. Tập trung giám sát kết quả triển khai thực hiện “Đề án phân cấp, ủy quyền quản lý nhà nước theo mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”; giám sát việc tuân thủ trình tự, thủ tục, thẩm quyền được giao và quy chế làm việc của UBND, bảo đảm hoạt động của UBND phải dân chủ, công khai, minh bạch, thống nhất, thông suốt; triển khai có hiệu quả các hoạt động trong lĩnh vực đã được phân cấp, ủy quyền.
Từ những khó khăn, vướng mắc và những vấn đề mới đặt ra đối với hoạt động giám sát của HĐND thành phố khi thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, Thường trực HĐND thành phố Đà Nẵng kiến nghị, đề xuất đối với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND. Trong đó, nêu rõ trách nhiệm của cơ quan chịu sự giám sát trong việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát; hướng dẫn các quy trình, thủ tục tổ chức giám sát chuyên đề, việc tổ chức hoạt động giám sát của các Tổ đại biểu HĐND, nhất là trong điều kiện thực hiện thí điểm mô hình tổ chức chính quyền đô thị để thống nhất thực hiện.
Đồng thời, nghiên cứu tăng số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND thành phố Đà Nẵng theo hướng tăng số lượng ủy viên chuyên trách của các Ban của HĐND thành phố Đà Nẵng (như thực hiện tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16.11.2020).
