Bộ trưởng Công Thương: Kịch bản điều hành xăng dầu phải từng tháng và linh hoạt

Tổng nguồn xăng dầu tối thiểu năm 2024 tổng cộng gần 28,42 triệu m3/tấn xăng dầu các loại. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Trong bối cảnh kinh tế thế giới dự báo còn nhiều khó khăn, chiến tranh thương mại, địa chính trị, khủng hoảng kinh tế, tài chính vẫn diễn ra ở nhiều khu vực; nguồn cung và giá cả vật tư chiến lược rất khó đoán định, Bộ trưởng ễn Hồng Diên cho hay cần có phương án tình thế, phương án dự phòng để trong mọi tình huống thực hiện được mục tiêu đã đặt ra.

Bên cạnh đó, nhu cầu xăng dầu trong nước dự báo sẽ còn tăng, thậm chí là tăng đột biến, do vậy theo ông Diên, kịch bản điều hành xăng dầu không phải là hàng năm mà phải từng tháng và quý. Kế hoạch này cũng điều chỉnh một cách linh hoạt, lấy kết quả của tháng này làm cơ sở để xem xét kế hoạch điều hành cho những tháng tiếp theo.

Đây là yêu cầu của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tại Hội nghị về việc tập trung thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng đủ xăng dầu năm 2024 diễn ra chiều 3/1, tại Hà Nội.

Nguồn cung được bảo đảm trong năm 2023

Theo ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Thị trường Trong nước, năm 2023 việc điều hành xăng dầu trong nước của Bộ Công Thương và thực hiện tổng nguồn phân giao của các thương nhân đầu mối kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như: Tình hình kinh tế thế giới và trong nước hồi phục chậm hơn so với dự báo, tình hình biến động khó lường của thị trường xăng dầu thế giới.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương điều chỉnh tăng tổng nguồn phân giao tối thiểu cho các doanh nghiệp nhằm đảm bảo nguồn hàng khi nhà máy lọc dầu Nghi Sơn dừng sản xuất trong 55 ngày để bảo dưỡng bắt đầu từ ngày 25/8, cùng với tình hình kinh tế xã hội gặp nhiều khó khăn, GDP cả năm 2023 dự kiến chỉ tăng 5% (kế hoạch năm 2023 GDP tăng 6,5%) đã ảnh hưởng đến mức tiêu thụ xăng dầu trong nước.

Nhờ tích cực triển khai các giải pháp và thực hiện các nhiệm vụ được lãnh đạo Chính phủ giao, nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước năm 2023 được đảm bảo, đáp ứng nhu cầu cho sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp. Tổng nguồn xăng dầu các loại nhập khẩu, mua từ nguồn sản xuất trong nước và pha chế thực hiện cả năm 2023 ước khoảng 26,02 triệu m3/tấn, trong đó, sản lượng nhập khẩu xăng dầu các loại ước cả năm 2023 khoảng 10,2 triệu tấn.

“Căn cứ kết quả nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu năm 2023, căn cứ vào đăng ký tổng nguồn của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu năm 2024, khả năng nhập khẩu, pha chế, mua từ nguồn sản xuất trong nước của doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã cân đối nguồn cung, cơ cấu xăng dầu phục vụ sản xuất, tiêu dùng năm 2024. Theo đó, tổng nguồn xăng dầu tối thiểu năm 2024 tổng cộng gần 28,42 triệu m3/tấn xăng dầu các loại,” ông Phan Văn Chinh cho hay.

Ông Lê Xuân Huyên, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cho biết với sự nỗ lực của doanh nghiệp và dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ Công Thương, năm 2023, nguồn cung xăng dầu của Tập đoàn vượt kế hoạch tương đối xa so với kế hoạch đề ra. Năm 2024, ngay từ đầu năm Tập đoàn đã chỉ đạo phải đảm bảo nguồn cung xăng dầu ít nhất ngang bằng với năm 2023.

Còn theo ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, năm 2024, Tập đoàn được Bộ Công Thương phân giao 1,5 triệu m3/tấn, so với sản lượng xuất bán của Tập đoàn năm 2023 thì con số này tăng 12%, đối với mặt hàng dầu diesel Bộ Công Thương phân giao tăng 22% so với sản lượng xuất bán của Tập đoàn năm 2023.

Căn cứ phân giao của Bộ Công Thương, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam xác định sẽ thực hiện nghiêm túc, bám sát chỉ tiêu Bộ giao cũng như quy định về hạn mức tồn kho tối thiểu. Ngay đầu tháng 1/2024, Tập đoàn đã chủ động tạo nguồn mua từ 2 nhà máy trong nước, cũng như nhập khẩu, với lượng tăng khoảng 10% so với sản lượng phân giao bình quân.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trị hội nghị. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá 2023 là năm vô cùng khó khăn với nền kinh tế của thế giới, trong đó có Việt Nam, đặc biệt là hiện tượng đứt gãy nguồn cung, giá cả thiếu ổn định của các mặt hàng chiến lược, trong đó có xăng dầu, nhưng việc cung ứng xăng dầu trên phạm vi cả nước bảo đảm thực hiện khá tốt.

Hơn nữa, việc điều hành giá cả xăng dầu đã được Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt, các bộ, ngành chức năng, đặc biệt là liên Bộ Công Thương-Tài chính đã phối hợp rất tốt, thực hiện đúng quy định và giải quyết được vấn đề khó, vướng mắc của các doanh nghiệp phản ánh trước đó. Các doanh nghiệp trong hệ thống kinh doanh xăng dầu cơ bản thỏa đáng với cách điều hành của Chính phủ và của liên bộ. Kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhìn chung được duy trì.

Ngoài ra, các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối và các cửa hàng bán lẻ cơ bản đã chấp hành các quy định của pháp luật và chấp hành chỉ đạo, hướng dẫn của các bộ, ngành chức năng. Việc cung ứng xăng dầu nói chung khá ổn định.

“Các doanh nghiệp sản xuất xăng dầu trong nước như Lọc hóa dầu Bình Sơn và Nghi Sơn đều nỗ lực rất cao, sản xuất vượt trên công suất thiết kế, ngay cả doanh nghiệp xăng dầu Nghi Sơn, nếu như năm trước khó khăn là vậy, năm nay vướng vào thời kỳ bảo dưỡng định kỳ nhưng các doanh nghiệp đã chủ động nguồn hàng, rút ngắn thời gian bảo dưỡng, cung cấp ra thị trường sản lượng cao hơn cam kết. Điều này đã góp phần bảo đảm đủ nguồn cung xăng dầu cho cả nước,” Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận.

Không để đứt gãy nguồn cung

Theo người đứng đầu ngành Công Thương, nhiều đánh giá việc điều hành xăng dầu phải theo thị trường hoàn toàn nhưng đây là vật tư chiến lược và vật tư hàng hóa có tác động rất lớn đến chỉ số CPI, ổn định kinh tế vĩ mô, cho nên vẫn phải vừa vận hành theo cơ chế thị trường nhưng vừa phải bảo đảm vai trò Nhà nước trong việc quản lý điều tiết các mặt hàng này.

Từ đánh giá, nhận định về bối cảnh, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên một lần nữa khẳng định nhiệm vụ chung cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện chức năng quản lý Nhà nước, các hiệp hội, doanh nghiệp thực hiện chức năng sản xuất kinh doanh đó là: Trong mọi tình huống, không được để thiếu nguồn cung xăng dầu, không được để đứt gãy, kể cả là cục bộ.

Để bảo đảm cung ứng đầy đủ, kịp thời xăng dầu phục vụ sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp trong năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, cửa hàng bán lẻ kinh doanh xăng dầu cần quán triệt và thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật hiện hành; thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, liên bộ, từng bộ, địa phương trong đó có quy định về việc áp dụng phần mềm quản lý để bảo đảm khách quan minh bạch, xuất hóa đơn điện tử trong kinh doanh xăng dầu theo Nghị định của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, thực hiện nghiêm tổng nguồn xăng dầu tối thiểu được phân giao, có kế hoạch triển khai theo tháng, quý. Từ hoạt động thực tiễn, các doanh nghiệp chủ động phản ánh đề xuất cơ chế chính sách hoặc các giải pháp tình thế, đặc thù để có thể đối phó một cách hiệu quả với diễn biến bất thường của thị trường xăng dầu thế giới và phải có trách nhiệm với những kiến nghị đề xuất đó.

Bộ trưởng cũng đề nghị Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành hữu quan và cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong điều hành mặt hàng xăng dầu. Trong đó đáng kể nhất là việc chủ động hướng dẫn các thương nhân kinh doanh xăng dầu thực hiện quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh xăng dầu; tiến hành việc thanh kiểm tra thường xuyên để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định, góp phần thực hiện hiệu quả công tác điều hành, bình ổn giá mặt hàng xăng dầu, hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Bộ trưởng lưu ý, trong mọi tình huống, không được để thiếu nguồn cung xăng dầu, không được để đứt gãy, kể cả là cục bộ. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ông Diên đề nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động nắm tình hình và xử lý trong lĩnh vực, địa bàn được phân công quản lý theo đúng chức trách, nhiệm vụ quy định tại Nghị định 83/CP, Nghị định 95/CP và Nghị đinh 80/CP về kinh doanh xăng dầu và theo đúng quy định của pháp luật; kịp thời đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp, kể cả là những cơ chế đặc thù để bảo đảm trong mọi tình huống, không bị đứt gãy nguồn cung xăng dầu và không để các doanh nghiệp lâm vào tình trạng khó xử, khó hoạt động, thậm chí là vi phạm pháp luật.

Cùng với đó, tích cực phối hợp với Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ nội dung của Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu theo hướng tuân thủ quy luật thị trường nhưng vẫn phải bảo đảm vai trò quản lý, điều hành của Nhà nước.

“Đề nghị Hiệp hội xăng dầu thực hiện tốt hơn vai trò của mình trong việc hướng dẫn các hội viên thực hiện các quy định của Nhà nước và thực hiện những chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành. Bởi Hiệp hội là tiếng nói của doanh nghiệp, đồng thời cũng là cầu nối giữa doanh nghiệp với nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành chức năng,” ông Diên lưu ý thêm.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng đề nghị Chính phủ, trong khi chưa sửa toàn diện Nghị định 83, 95, 80 về kinh doanh xăng dầu, có thể xem xét xử lý một số tình huống khẩn cấp nếu có, những vướng mắc, bất cập theo cơ chế thị trường./.

(Vietnam+)