Năm 2021 là năm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ Quốc hội với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, Quốc hội đã chủ động điều chỉnh, cải tiến, đổi mới cách thức tiến hành hoạt động giám sát để vừa đáp ứng được yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả, vừa phù hợp với tình hình thực tiễn. Theo đó, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã không tiến hành giám sát chuyên đề và chất vấn tại các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đặc biệt, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, nhiều hoạt hoạt động giám sát đã được triển khai. Tại Phiên họp thứ 8 này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét báo cáo kết quả bước đầu về việc triển khai chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Huế- Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn
Chia sẻ về nội dung này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Huế - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho rằng, với tinh thần chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm, từ xa, các Đoàn giám sát đã tích cực nghiên cứu, xây dựng các kế hoạch chi tiết và đề cương báo cáo dưới sự chỉ đạo sát sao của đồng chí Chủ tịch Quốc hội, các đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội và Trưởng Đoàn giám sát. Đây là một trong những yếu tố làm nên sự thành công của việc thực hiện các chuyên đề giám sát.
Phóng viên: Thưa đại biểu, tại Phiên họp thứ 8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về báo cáo kết quả bước đầu của chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”. Theo đại biểu, không chỉ với chuyên đề này, việc lựa chọn các chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội có ý nghĩa như thế nào?
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Huế- Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Giám sát là một trong những chức năng nhiệm vụ của Quốc hội được quy định rõ trong Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội. Thời gian qua, Quốc hội luôn chú trọng thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ này. Trong chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và phát biểu nhậm chức của Chủ tịch Quốc hội Khóa XV đều khẳng định đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giám sát là một trọng tâm của đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội Khóa XV. Do đó, để chuẩn bị cho chương trình giám sát năm 2022, ngay từ năm 2021, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo, lựa chọn các chuyên đề giám sát bám sát thực tiễn nhất, đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn hiện nay.
Vừa qua, Chủ tịch Quốc hội đã chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc “Triển khai thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022”, theo đó các thành viên phát huy tinh thần trách nhiệm, tham gia đầy đủ các hoạt động theo yêu cầu của Luật cũng như yêu cầu của Đoàn giám sát; lắng nghe ý kiến trung thực, khách quan của chuyên gia, các nhà khoa học, ý kiến của Nhân dân; Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các tỉnh cũng cần phối hợp chặt chẽ với nhau và phải có cách làm hết sức linh hoạt.
Trong năm 2022, Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành 04 cuộc giám sát chuyên đề, trong đó có 02 cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và công tác quy hoạch; 02 cuộc giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Cả 04 chuyên đề giám sát trên đều là những chuyên đề có ý nghĩa rất quan trọng, rất đúng, rất trúng, phù hợp và cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Với mục đích là qua giám sát phát hiện được nhiều vấn đề bất cập trong thực tiễn cũng như những vướng mắc trong triển khai thực hiện các văn bản tại địa phương, để từ đó chỉ rõ trách nhiệm giải trình của các cá nhân, tổ chức và kiến nghị, đề xuất sửa đổi chính sách, pháp luật nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Phóng viên: Đại biểu có thể chia sẻ về hoạt động giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh và việc tổ chức để các đại biểu Quốc hội trong Đoàn thực hiện nhiệm vụ giám sát tại địa phương? Sự tham gia và phối hợp với Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội trong hoạt động giám sát tại địa phương của Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn?
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Huế- Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 và từ yêu cầu của thực tiễn, yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đã chủ động lựa chọn chuyên đề, xây dựng kế hoạch và linh hoạt lựa chọn các hình thức tổ chức giám sát phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương. Theo đó, các đại biểu Quốc hội trong Đoàn luôn chủ động sắp xếp thời gian, tham gia đầy đủ các cuộc giám sát do Đoàn thực hiện.
Năm 2021, để thu thập thông tin phục vụ giám sát các vấn đề Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 2, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã tổ chức khảo sát tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm xã hội, việc quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế và việc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân. Thực hiện quyền giám sát tối cao tại các kỳ họp Quốc hội, các đại biểu trong Đoàn đã xem xét, cho ý kiến vào các báo cáo của Quốc hội, Chính phủ, cơ quan trung ương. Đồng thời xem xét, lựa chọn những vấn đề bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương, của đất nước được cử tri quan tâm để đề xuất Quốc hội chất vấn và đặt câu hỏi chất vấn trực tiếp tại kỳ họp.
Để sớm triển khai Chương trình giám sát năm 2022 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ Quý IV/ 2021, Đoàn ĐBQH tỉnh đã phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức 02 cuộc giám sát trên địa bàn tỉnh về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021 và việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành.
Năm 2022, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn tiếp tục tập trung xây dựng chương trình công tác có trọng tâm, trọng điểm, phấn đấu triển khai thực hiện có hiệu quả mọi nhiệm vụ đề ra, trong đó giám sát là một trong những hoạt động quan trọng được đại biểu Quốc hội rất quan tâm. Theo chương trình giám sát năm 2022, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn sẽ tiến hành 04 giám sát chuyên đề, trong đó có 02 chuyên đề theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và 02 chuyên đề theo chương trình riêng của Đoàn về việc quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường và công tác quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh.
Cùng với hoạt động giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh, từng cá nhân đại biểu cũng thường xuyên thực hiện quyền giám sát của mình đối với chính quyền địa phương thông qua báo cáo của Hội đồng nhân dân, các Ban Hội đồng nhân dân tỉnh, các sở, ngành, địa phương; qua hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn thư; tiếp nhận các kiến nghị, phản ánh của cử tri và kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị của các cơ quan chức năng có thẩm quyền... Trong thời gian tới, khi Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội tổ chức giám sát tại địa phương thì Đoàn ĐBQH tỉnh sẽ phân công đại biểu tham gia các Đoàn giám sát và phối hợp làm tốt vai trò người đại biểu trước cử tri và Nhân dân.
Phóng viên: Qua thực tiễn giám sát của Đoàn, đại biểu có đề xuất, kiến nghị những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội tại địa phương trong thời gian tới?
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Huế- Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng trong triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và Chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII. Để thực hiện “Việc đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội”, bên cạnh việc phát huy những kết quả đã đạt được, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:
Một là, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn ĐBQH, đại biểu Quốc hội cần quán triệt và thực hiện nghiêm quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Quy chế tổ chức thực hiện một số hoạt động giám sát của Quốc hội; tiếp tục đổi mới, sáng tạo, lựa chọn vấn đề giám sát đúng và trúng, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; chỉ rõ địa điểm, quy rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hai là, các Đoàn ĐBQH tỉnh và đại biểu Quốc hội căn cứ điều kiện và tình hình thực tế, chủ động xây dựng và triển khai thực hiện chương trình giám sát của mình; tăng cường yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân giải trình về những vấn đề bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội, được đại biểu Quốc hội, cử tri quan tâm. Thường xuyên theo dõi, giám sát việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát và có biện pháp xử lý đối với trường hợp không thực hiện nghiêm túc các kiến nghị, kết luận sau giám sát.
Ba là, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan ở trung ương và địa phương có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội, Đoàn ĐBQH và đại biểu Quốc hội trong hoạt động giám sát; báo cáo và cung cấp đầy đủ, kịp thời, trung thực, chính xác những thông tin, tài liệu cần thiết có liên quan đến nội dung giám sát theo yêu cầu của cơ quan tiến hành giám sát; tăng cường vai trò của từng thành viên Đoàn giám sát; giám sát phải theo tận cùng từng vấn đề được giám sát, kết hợp giữa phương pháp giám sát tổng hợp và giám sát chi tiết, bảo đảm khoa học, nhất là trong bối cảnh tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp; đồng thời, phải huy động được tổng lực các cơ quan chức năng, các lực lượng tham gia các cuộc giám sát.
Bốn là, nâng cao năng lực, kỹ năng giám sát cho đại biểu như lựa chọn vấn đề ưu tiên trong giám sát; chuẩn bị các công cụ giám sát hiệu quả; minh chứng thuyết phục cho nhận định, đánh giá, làm rõ các vấn đề được giám sát… Mỗi đại biểu Quốc hội đều đóng góp vai trò, trách nhiệm vào chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội do đó cần tăng cường bám sát cơ sở, tiếp xúc cử tri, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri để nắm bắt, chắt lọc thông tin, phân tích, đánh giá các vấn đề cần thiết nhất là các vấn đề bức xúc được nhân dân và cử tri nêu lên để có cơ sở cho hoạt động giám sát.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đại biểu!
Hồ Hương
