Một góc bản làng ở xã Thượng Hóa (Minh Hóa - Quảng Bình)
Câu chuyện ở bản làng
Mặc dù cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng những năm qua, người dân bản Phú Minh đã không ngừng nỗ lực xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Bản Phú Minh là bản văn hóa đầu tiên ở xã biên giới Thượng Hóa. Bản Phú Minh hiện có 45 hộ với hơn 170 nhân khẩu, trong đó có khoảng 40% hộ là dân tộc Kinh, còn lại là dân tộc Chứt. Đời sống kinh tế của người dân còn gặp nhiều vất vả, các thiết chế văn hóa còn đơn sơ.
Thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, chính quyền địa phương, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nơi đây dần có nhiều thay đổi. Bà con tin tưởng vào các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các phong tục, tập quán lạc hậu được xóa bỏ. Mọi người cùng nhau đoàn kết, thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng bản làng no ấm, góp phần không nhỏ để phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" đạt hiệu quả.
Với sự hỗ trợ của các chương trình, đề án như Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016 – 2025, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động mà người dân đã mạnh dạn thay đổi tư duy, tập quán canh tác, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đưa các cây, con giống mới vào sản xuất, chăn nuôi, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Người dân cũng đã được tham gia các lớp tập huấn trồng trọt, chăn nuôi của xã và thụ hưởng nhiều chính sách ưu đãi như vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Minh Hóa để phát triển kinh tế gia đình. Các hộ nghèo được hỗ trợ vật nuôi, con giống. Hiện nay, ở bản Phú Minh đã có 34 ha cây keo, tràm. Các gia đình chú trọng chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm lợn, bò, gà... Trong thời gian tới, phát huy những lợi thế của địa phương, bà con nơi đây sẽ thử nghiệm nuôi ong lấy mật.
Hướng dẫn người dân trồng và chăm sóc cây Dỗi
Năm 2023, được sự hỗ trợ của nhà nước, nhà sinh hoạt cộng đồng bản Phú Minh đã được xây mới với tổng số tiền đầu tư khoảng 1,5 tỷ đồng, có diện tích trên 200 m2 và dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng vào cuối năm 2023, nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của cộng đồng. Bà con nhân dân cũng đã đóng góp trên 50 triệu đồng lắp điện chiếu sáng tại các trục đường chính. Với quyết tâm và đồng sức, đồng lòng người dân vẫn sẵn sàng đóng góp để thực hiện mô hình này, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, sinh hoạt của toàn bản. Đến nay, các tuyến đường cũng được mở rộng và bêtông hóa, đạt tỷ lệ khoảng 70%.
Chung tay bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
Có thể thấy rằng, người dân cũng tích cực tham gia các hoạt động nhằm góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội trên địa bàn miền biên cương. Lĩnh vực giáo dục, y tế cũng được chú trọng. Các em học sinh trong độ tuổi được đến trường; công tác tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng cho trẻ em và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân luôn được quan tâm. Công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình được thực hiện tốt hơn. Nhiều năm liền, bản Phú Minh không có trường hợp sinh con thứ ba. Năm 2022, bản Phú Minh có trên 80% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường trong xây dựng đời sống văn hóa, người dân bản Phú Minh đã dần nâng cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường. Mỗi tháng một lần, mọi người lại cùng nhau tổng dọn vệ sinh, phát quang lề đường để bản làng thêm sạch, đẹp. Trong bản không có tình trạng vứt rác bừa bãi, rác được tập kết đúng nơi quy định; các chuồng trại chăn nuôi được xây dựng xa nhà ở. Đồng thời, bà con cũng tiến hành trồng các loại hoa trong khuôn viên nhà sinh hoạt cộng đồng và tuyến đường hoa tường vi với chiều dài trên 100 mét.
Sự hỗ trợ của dự án 06 trong việc xây dựng câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại xã Thượng Hóa (Minh Hóa - Quảng Bình) mang lại hiệu quả trong việc xây dựng đời sống văn hóa, tinh thần của người dân
Nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của địa phương, bản Phú Minh duy trì tổ chức các chương trình văn hóa, văn nghệ nhân các ngày lễ, Tết. Vừa qua, một số người dân trong bản đã được tham gia lớp tập huấn, truyền dạy văn hóa dân gian do Sở Văn hóa và Thể thao ảng Bình tổ chức trong tháng 7 năm 2023 để xây dựng Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số ở xã Thượng Hóa.
Lớp tập huấn này là một trong những hoạt động của Dự án 06 "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch" thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 - 2030. Tin tưởng rằng với nhiều nhân tố tâm huyết như các già làng, trưởng bản, những người có uy tín trong các bản ở xã Thượng Hóa nói chung và bản Phú Minh nói riêng, câu lạc bộ sẽ phát huy được hiệu quả, góp phần giữ lửa cho văn hóa truyền thống của địa phương.
Nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, nhà nước, các cấp, các ngành và địa phương mà đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của người dân bản Phú Minh ngày càng được thay đổi. Người dân đã có ý thức vươn lên trong cuộc sống, phát triển kinh tế, không trông chờ, ỷ lại vào nhà nước và cùng nhau đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, thắt chặt thêm tình làng nghĩa xóm. Cuộc sống ấm no, hạnh phúc, văn minh đang dần hiện hữu ở bản văn hóa nơi biên cương. Đây chính là động lực, là niềm tin để người dân bản Phú Minh tiếp tục phấn đấu, phát huy nội lực, góp phần xây dựng đời sống văn hóa giữa đại ngàn Trường Sơn.
Vĩnh Quý
