Thời gian qua, tình trạng xe ô tô loại 16-24 chỗ từng là xe khách được hoán cải thành xe chở hàng diễn ra khá phổ biến. Chủ xe thường tháo bỏ hoàn toàn hệ thống ghế ngồi để tạo thành khoang chở hàng. Bởi quy định hiện hành cho phép một số trường hợp xe chở người được thay đổi kết cấu, hình dáng và công năng của xe nếu được trung tâm đăng kiểm kiểm định và cấp chứng nhận đăng kiểm đối với xe sau cải tạo và đổi biển số đăng ký.
Không ít đối tượng đã lợi dụng quy định này để tự ý cải tạo xe hoặc cải tạo trái phép rồi đưa xe lưu thông trên đường, gây mất an toàn giao thông nghiêm trọng và thực tế đã xảy ra không ít vụ tai nạn do xe hoán cải trái phép gây ra.
Bên cạnh đó, việc tua công - tơ.-mét (tua công) cũng là một vấn nạn đáng báo động. Các đối tượng buôn bán xe ô tô cũ thường “tua công” để giảm chỉ số km xe chạy nhằm lừa khách hàng mua xe. Mặt khác, một số lái xe còn thực hiện hành vi này nhằm ăn gian cước vận chuyển hay rút ruột tiền thanh toán chi phí xăng dầu.
Để giải quyết tình trạng trên, tại dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, cơ quan soạn thảo đã đề xuất thêm một số hành vi bị nghiêm cấm đối với phương tiện, trong đó “nghiêm cấm cải tạo các loại xe ôtô loại khác thành ôtô chở người; tự ý thay đổi kết cấu, hình dáng, bố trí, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà sản xuất hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt”;
Nghiêm cấm tự ý thay đổi chỉ số trên đồng hồ báo quãng đường đã chạy của xe ôtô hay thay đổi phụ tùng xe cơ giới để tạm thời đạt tiêu chuẩn kỹ thuật của xe khi đi đăng kiểm.
Việc bổ sung các quy định này vào dự thảo luật là cần thiết nhằm xây dựng chế tài xử phạt, giúp đảm bảo an toàn kỹ thuật cho phương tiện khi tham gia giao thông (hiện chưa có văn bản nào quy định cụ thể chế tài đối với hành vi tua công - tơ -mét ô tô, thay thế phụ tùng để đưa xe đi kiểm định…).
Việc hoán cải xe trái phép tiền ẩn nhiều rủi ro về an toàn giao thông
Ngoài các nội dung trên, Dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ còn bổ sung quy định về những hàng hóa bị nghiêm cấm vận chuyển trên xe khách.
Theo đó, lái xe, nhân viên phục vụ trên xe vận chuyển hành khách không được chở hành khách trên nóc xe, trong khoang chở hành lý hoặc để hành khách đu, bám bên ngoài xe.
Không chở hàng nguy hiểm, hàng cấm, hàng lậu, động thực vật hoang dã, hàng có mùi hôi thối hoặc động vật, hàng hóa khác có ảnh hưởng đến sức khỏe của hành khách, môi trường.
Không chở hành khách, hành lý, hàng hóa vượt quá trọng tải, số người theo quy định. Không chở hàng hóa trong khoang chở hành khách.
Như vậy, so với Luật Giao thông đường bộ 2008, dự thảo đã bổ sung thêm quy định không chở hàng cấm, hàng lậu, động thực vật hoang dã trên xe vận chuyển khách.
Đồng thời, bổ sung quy định về trách nhiệm của lái xe, nhân viên phục vụ trên xe ô tô vận chuyển hành khách, trước khi cho xe khởi hành phải kiểm tra các điều kiện bảo đảm an toàn của xe, hướng dẫn cho hành khách về an toàn giao thông và thoát hiểm khi gặp sự cố, yêu cầu hành khách thắt dây đai an toàn; Kiểm tra việc sắp xếp, chằng buộc hành lý…
