Đó là chia sẻ chung của hầu hết đại diện cơ quan quản lý và của cả người dân ở huyện Phù Ninh, ỉnh Phú Thọ khi trao đổi với phóng viên Báo CAND về công tác quản lý hoạt động các doanh nghiệp khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn thời công nghệ số…
Trên địa bàn xã Tiên Du, huyện Phù Ninh hiện có 2 doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản.
Quản lý thời công nghệ
Tính đến thời điểm hiện nay, Phú Thọ được xem là đơn vị đầu tiên trong cả nước áp dụng quản lý các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản trên các tuyến sông thuộc địa bàn tỉnh. Từ khi áp dụng công nghệ số, mọi di biến động của các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đều được cơ quan quản lý nắm rõ chỉ bằng một click chuột. Các hoạt động của những doanh nghiệp này cũng được giám sát chặt chẽ và các thông tin cũng được hiển thị một cách chi tiết….
Ông Nguyễn Khắc Định – Trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Phú Thọ cho biết, trên toàn tỉnh hiện có 45 doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp giấy phép hoạt động khai thác khoáng sản dưới lòng sông còn hiệu lực. Quá trình hoạt động, các doanh nghiệp đều lắp đặt hệ thống bảng, biển thông báo khu vực khai thác khoáng sản dưới lòng sông, số lượng phương tiện đăng ký khai thác, cắm mốc giới trên bờ và thả phao tiêu đầy đủ.
“Đặc biệt, được sự quan tâm của lãnh đạo Tỉnh ủy và UBND tỉnh, từ tháng 10/2021, tỉnh Phú Thọ đã đưa hệ thống giám sát các phương tiện khai thác cát, sỏi lòng sông đi vào hoạt động. Các doanh nghiệp trước khi đi vào hoạt động phải lắp đặt các thiết bị giám sát trên các phương tiện khai thác và khi các phương tiện được kết nối với hệ thống quản lý giám sát được lắp đặt tại Sở TN&MT thì mới được phép hoạt động. Những phương tiện vận hành khai thác phải đúng như trong giấy phép đăng ký đã được UBND tỉnh phê duyệt. Qua các thiết bị giám sát, chúng tôi hoàn toàn có thể quản lý được mọi hoạt động của phương tiện, hoạt động của doanh nghiệp có đảm bảo thời gian hay trữ lượng khai thác cũng như vị trí khai thác trong ranh giới hay ngoài ranh giới của mỏ hay không”, ông Định thông tin.
Cũng theo ông Nguyễn Khắc Định, liên quan đến hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn xã Tiên Du, huyện Phù Ninh, hiện có 3 doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp phép trong đó 1 công ty đang tạm dừng hoạt động, còn lại 2 công ty trong đó đáng chú ý có Công ty CP Đạt Hưng đi vào hoạt động khai thác khoáng sản đã được hơn 8 tháng (từ tháng 5/2023). Ngoài việc giám sát qua các thiết bị lắp đặt tại đơn vị, Sở TN&MT còn thường xuyên kiểm tra thực tế. “Đối với Công ty CP Đạt Hưng, theo giám sát của chúng tôi thì chỉ có 2 phương tiện hoạt động còn 1 phương tiện đang tạm dừng hoạt động đã được gần 20 ngày. Theo đăng ký thì công ty có 3 phương tiện phao cẩu và 1 phương tiện dự phòng. Tính đến thời điểm hiện tại, Công ty CP Đạt Hưng luôn làm đúng các quy định của pháp luật trong quá trình hoạt động khai thác khoáng sản theo giấy phép đã được UBND tỉnh cấp phép”, ông Định cho biết thêm.
Hiện phương tiện của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói chung đều phải gắn thiết bị giám sát và định vị GPS theo giấy phép do UBND tỉnh cấp thì mới được phép hoạt động.
Có doanh nghiệp vào làm, cát tặc giảm hẳn
Theo ghi nhận của phóng viên, Công ty CP Đạt Hưng được UBND tỉnh Phú Thọ cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 13, ngày 6/3/2023 (với thời hạn 3 năm và thời hạn này có thể được điều chỉnh ra hạn tùy theo tình hình thực tế khai thác) được phép khai thác cát, sỏi trên đoạn sông Lô dài khoảng 2km (chảy qua địa bàn xã Tiên Du, huyện Phù Ninh). Quá trình hoạt động khai thác theo giấy phép, các phương tiện của công ty được đăng ký với số lượng: 3 tàu cuốc hoặc 3 tàu hút hoặc 3 cẩu gầu dây (số lượng phương tiện nêu trên là phương tiện được phép hoạt động khai thác không tính số lượng các phương tiện dự phòng của đơn vị - PV), gắn các thiết bị giám sát và thực hiện đúng theo quy định. Đáng chú ý, từ khi Công ty CP Đạt Hưng cũng như các doanh nghiệp khác được cấp phép hoạt động trong phạm vi mỏ đã tránh được nạn “cát tặc” bởi nhiều năm trước, nơi đây được xem là mảnh đất màu mỡ của “cát tặc”.
Ông Nguyễn Hữu Tiến (trú tại khu 4, xã Tiên Du, huyện Phù Ninh) cho biết, những năm trước, khi mỏ cát chưa được cấp phép cho các công ty hoạt động, tình trạng “cát tặc” xảy ra thường xuyên quanh khu vực này khiến cho bờ vở sông bị sạt lở. Tuy nhiên, kể từ khi Công ty CP Đạt Hưng được cấp phép và về hoạt động, chúng tôi được giám sát và thấy rằng, các hoạt động khai thác của doanh nghiệp này được thực hiện đúng theo pháp luật. Các đối tượng “cát tặc” không còn đưa tàu, thuyền vào đây khai thác trộm.
Theo cơ quan chức năng, tính đến thời điểm hiện tại, qua kiểm tra giám sát cho thấy, Công ty CP Đạt Hưng hoạt động tuân thủ các quy định của pháp luật.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Xuân Kết – Chủ tịch UBND xã Tiên Du cho biết, trên địa bàn xã hiện đang có 2 công ty được cấp phép khai thác khoáng sản. Trong đó, Công ty CP Đạt Hưng được UBND cấp phép khai thác khoáng sản kể từ khi hoạt động, doanh nghiệp tuân thủ nghiêm theo quy định pháp luật, không có sự phàn nàn nào của người dân và cũng không để lại điều tiếng gì cho địa phương. Tuy nhiên, trong đoạn sông có chiều dài khoảng 2km, Công ty CP Đạt Hưng được cấp phép khai thác khoáng sản thì xen lẫn vào đó còn có 5 doanh nghiệp khác được tham gia hoạt động bến bãi, bốc xếp hàng hóa.
“Do vậy, nơi đây thường xuyên có nhiều tàu thuyền neo đậu, bốc xếp hàng hóa. Nhiều khi, người ở nơi khác đến hoặc không nghĩ rằng, nơi đây có nhiều tàu khai thác cát, sỏi trái phép hay của Công ty CP Đạt Hưng khai thác không đúng quy định nhưng thực tế không phải như vậy. Vì phương tiện khai thác cát, sỏi của các công ty được gắn camera, định vị GPS. Mọi hoạt động của doanh nghiệp không những địa phương giám sát mà Sở TN&MT cũng quản rất chặt cùng các cơ quan kiểm tra thường xuyên. Nếu tàu của công ty hoạt động hay tàu khác đến bốc, dỡ hàng hóa là biết ngay. Đặc biệt, trên địa bàn xã có đơn vị của Cục đường thủy nội địa đóng tại đây nên việc kiểm tra, giám sát cũng được phối hợp với chính quyền và cơ quan chức năng thường xuyên, đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường thủy. Ngoài ra, UBND xã còn có tổ giám sát cộng đồng rất sát sao và được theo dõi hàng ngày”, ông Lê Xuân Kết chia sẻ.
Ông Lê Xuân Kết cho biết thêm “Đối với địa phương, trước kia, việc quản lý các phương tiện khai thác khoáng sản của doanh nghiệp khai thác khoáng sản theo biện pháp trực quan gặp không ít khó khăn. Thế nhưng giờ đây áp dụng công nghệ số, việc quản lý hành chính cũng như các hoạt động khác liên quan rất là tốt, thuận tiện và mang lại hiệu quả cao, đảm bảo đúng theo yêu cầu. Khi chúng tôi có những nghi ngờ doanh nghiệp khai thác khoáng sản ngoài phạm vi mỏ hay sử dụng phương tiện khai thác không đúng, chúng tôi có thể truy xuất, xin hình ảnh, nắm được thời gian hoạt động của các phương tiện từ Sở TN&MT”.
Ông Nguyễn Xuân Bỉnh – Chủ tịch UBMTTQ xã Tiên Du, kiêm Trưởng Ban giám sát cộng đồng xã cũng cho biết, sau khi có Quyết định số 217 và 218 năm 2013 của Bộ Chính trị ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, UBMTTQ xã Tiên Du đã thành lập Ban giám sát cộng đồng và Ban thanh tra nhân dân nhằm mục đích thường xuyên giám sát các công trình trên địa bàn xã. Năm 2023, UBND tỉnh Phú Thọ có quyết định cho Công ty CP Đạt Hưng về khai thác cát, sỏi trên địa bàn xã, chúng tôi đã thành lập đoàn giám sát và thường xuyên giám sát thực địa hoạt động của doanh nghiệp này. Qua giám sát, chúng tôi chưa phát hiện doanh nghiệp hoạt động sai phạm. Ngoài hoạt động của Công ty CP Đạt Hưng thì bên cạnh đó cũng có một số tàu thuyền của các bãi chung chuyển, nạo vét luồng tuyến ra vào, chứa vật liệu xây dựng (cát, sỏi) cùng hoạt động cũng rất là nhiều. Tuy nhiên, từ khi Công ty CP Đạt Hưng cũng như các doanh nghiệp khác được UBND tỉnh cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản đã không còn xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn chúng tôi giám sát. Bởi trong phạm vi mỏ được giao cho các doanh nghiệp, các đối tượng không thể lợi dụng để khai thác cát trộm.
Quang Trường
