Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo tại Hà Nội, ngày 2/8. (Ảnh: Tuấn Anh)
Thành công của Kỳ họp lần thứ 10 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác song phương Việt Nam-Philippines (UBHH-10); lần đầu tiên tổ chức Kỳ họp Tham khảo Chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao; xúc tiến xây dựng Chương trình hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược giai đoạn 2025-2030… là những kết quả nổi bật trong chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên của Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo đã chào Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; đồng chủ trì Kỳ họp UBHH-10 với Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; thăm Học viện Ngoại giao và chia sẻ về chủ đề “Quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines trong thời kỳ biến động”.
Định hình lộ trình 2025-2030
Trong trao đổi, hai bên đều khẳng định coi trọng củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị hợp tác nhiều mặt giữa hai nước; tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Philippines.
Kỳ họp UBHH-10 là một trong những nỗ lực thể hiện tinh thần quyết tâm đó. Với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành liên quan hai nước, tại Kỳ họp, hai bên đã tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện quan hệ song phương kể từ Kỳ họp UBHH-9 tại Manila (tháng 3/2019) và việc triển khai Chương trình Hành động Việt Nam-Philippines giai đoạn 2019-2024. Hai bên hài lòng trước sự phát triển tốt đẹp của quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines trong hơn bốn năm qua, kể cả trong giai đoạn đại dịch Covid-19.
Các biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương trên các lĩnh vực được cả hai bên cụ thể hóa, trong đó nhấn mạnh: Tăng cường trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, nhất là chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Philippines Ferdinand Romualdez Marcos Jr. vào thời điểm phù hợp; triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương, trong đó có Ủy ban hỗn hợp về các vấn đề Biển và Đại dương, Tiểu ban hỗn hợp Thương mại, Nhóm Công tác chung trong lĩnh vực Nông nghiệp, Nhóm Công tác chung trong lĩnh vực Thủy sản…
Để nối tiếp Chương trình Hành động Việt Nam-Philippines giai đoạn 2019-2024, hai bên đã ngay lập tức hướng tới việc xúc tiến xây dựng Chương trình hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược giai đoạn 2025-2030. Ngoài ra, Việt Nam và Philippines cùng nhất trí tăng cường hợp tác quốc phòng - an ninh; phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều sớm đạt 10 tỷ USD, trong đó coi trọng thương mại gạo.
Đẩy mạnh hợp tác biển và đại dương là một khía cạnh được hai bên nêu bật với những “đầu việc” cụ thể như tăng cường chia sẻ thông tin; phát huy hơn nữa vai trò của các cơ chế hiện có cũng như phối hợp chặt chẽ trong việc xử lý các vấn đề liên quan đến ngư dân, tàu thuyền trên tinh thần đối tác chiến lược và đoàn kết ASEAN; nâng cao hiệu quả hợp tác phòng chống các hoạt động đánh bắt hải sản không hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Hai bên đều nhận thấy hợp tác biển đóng vai trò then chốt trong quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước. Hai bên cũng nhất trí thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực quan trọng khác như nông nghiệp, văn hóa, du lịch, giáo dục, giao thông vận tải, khoa học công nghệ, môi trường, giao lưu nhân dân…
Đều là thành viên trong “mái nhà chung” ASEAN, vì vậy, có thể thấy rõ quyết tâm của cả hai nước trong việc cùng phối hợp với các nước ASEAN khác duy trì đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN; thúc đẩy hợp tác tiểu vùng của ASEAN; góp phần xây dựng cộng đồng vững mạnh và thịnh vượng. Hai nước cũng bày tỏ ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương khác như Liên hợp quốc, tăng cường trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.
Trong buổi tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Philippines, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị hai bên cần duy trì phối hợp chặt chẽ để bảo đảm tiến độ thực hiện các mục tiêu đề ra tại Kỳ họp JCBC-10; đẩy mạnh xúc tiến thương mại kinh tế - thương mại; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố hợp tác quốc phòng - an ninh, nhất là hợp tác biển và ủng hộ việc sớm thiết lập thêm các khuôn khổ pháp lý cho hợp tác an ninh giữa hai nước; đồng thời khẳng định chính sách quốc phòng bốn không của Việt Nam.
Cùng vượt qua thời kỳ biến động
Trong chuyến thăm Việt Nam - Đối tác chiến lược duy nhất của Philippines trong ASEAN, Bộ trưởng Enrique Manalo dành nhiều tâm huyết cho bài phát biểu tại Học viện Ngoại giao với chủ đề: “Quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines trong thời kỳ biến động”. Để cùng nhau vượt qua những “biến động”, thách thức, nắm bắt cơ hội và phát triển, Bộ trưởng Enrique Manalo nhấn mạnh nhiều thông điệp.
Thứ nhất là xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết, có vai trò trung tâm ở khu vực và vị thế quốc tế ngày càng cao.
Thứ hai là hợp tác song phương toàn diện trên các lĩnh vực, trong đó ưu tiên thúc đẩy phục hồi và nâng cao sức bền vững của nền kinh tế, phát triển công nghệ thông minh, kinh tế xanh, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, hợp tác biển…
Thứ ba là củng cố hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ, đề cao luật pháp quốc tế, tuân thủ Hiến chương ASEAN và Hiến chương Liên hợp quốc, tạo dựng môi trường khu vực hòa bình, ổn định, thuận lợi cho phát triển và thịnh vượng.
Bộ trưởng Enrique Manalo nhấn mạnh các nỗ lực bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn trên Biển Đông và tăng cường hợp tác biển; cách thức các quốc gia vừa và nhỏ, nhất là các thành viên ASEAN duy trì vị thế cân bằng trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược phức tạp…
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 10 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác song phương Việt Nam - Philippines. (Ảnh: Tuấn Anh)
Kim ngạch thương mại 10 tỷ USD
Trong những năm qua, hợp tác thương mại là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Quyết tâm sớm đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt 10 tỷ USD, nhấn mạnh thương mại gạo đã được đề cập liên tục trong trao đổi giữa hai nước thời gian qua. Gần đây nhất, tại cuộc gặp bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN 42 (tháng 5 tại Indonesia) giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Philippines Ferdinand Romualdez Marcos cũng đã nhấn mạnh điều này.
Việt Nam khẳng định sẵn sàng cung cấp gạo một cách chiến lược, dài hạn, ổn định với giá thành phù hợp cho Philippines, qua đó góp phần hỗ trợ Philippines bảo đảm an ninh lương thực.
Philippines hiện là thị trường tiêu thụ gạo hàng đầu của Việt Nam. Giá trị xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Philippines lần đầu vượt mốc một tỷ USD năm 2020. Bên cạnh những lợi ích về thương mại, việc Việt Nam xuất khẩu gạo sang Philippines cũng đóng góp vào nỗ lực bảo đảm an ninh lương thực của Chính phủ Philippines. Trong bối cảnh Việt Nam là nước xuất khẩu nông sản hàng đầu khu vực và Philippines là nước đông dân thứ hai trong ASEAN, hợp tác nông nghiệp giữa hai nước còn nhiều cơ hội để tiếp tục phát triển hơn nữa.
Trong bài phát biểu tại Học viện Ngoại giao, Bộ trưởng Philippines đã nhấn mạnh việc hai nước cùng hợp tác phục hồi kinh tế hậu Covid-19, chống lại những “cơn gió ngược” do sự gián đoạn chuỗi cung ứng, chủ nghĩa bảo hộ gia tăng và sự bất ổn địa chính trị. Từ đó, Bộ trưởng thể hiện sự trân trọng khi hai nước đang tìm cách giúp đỡ lẫn nhau nhằm đạt được sự bền vững hơn về kinh tế và khả năng phục hồi ở tất cả lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp và an ninh lương thực.
Ngoài ra, trong bối cảnh hiện nay, hai nước còn nhiều dư địa hợp tác trong các lĩnh vực như đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, kinh tế số, kinh tế xanh, tuần hoàn, chia sẻ, ứng phó biến đổi khí hậu…
Như vậy, chuyến thăm chính thức đầu tiên của Bộ trưởng Enrique Manalo tới Việt Nam thành công tốt đẹp đã góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước bằng lộ trình, mục tiêu cụ thể và một quyết tâm lớn.
Hà Phương
