Bộ Xây dựng: Nhiều khó khăn, hạn chế trong Đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội

Phát biểu tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” trong năm 2024 diễn ra vào sáng 22/2, ông ễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết: Mọi người đều mong muốn, kỳ vọng vào một kết quả tích cực trong việc triển khai Đề án. Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận việc triển khai Đề án vẫn còn rất nhiều khó khăn, còn tồn tại những hạn chế, vướng mắc cần phải tập trung và quyết liệt giải quyết trong thời gian tới.

Từ 2021 đến nay, nhiều địa phương không có dự án NƠXH khởi công

Năm 2023, Chính phủ đã thông qua Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030. Cho tới nay, bước sang năm 2024, nhiều địa phương đã bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội.

Thông tin từ Bộ Xây dựng cho biết, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.249 khu đất với quy mô 8.390 ha làm nhà ở xã hội, như vậy so với báo cáo năm 2020 (3.359ha) thì diện tích đất phát triển nhà ở xã hội đến nay đã tăng thêm 5.031ha.

Từ năm 2021 đến hết năm 2023 nhiều địa phương không có dự án NƠXH nào được khởi công.

Theo đó, một số địa phương quan tâm đến việc quy hoạch quỹ đất phát triển nhà ở xã hội như: Đồng Nai 1.063ha, Hồ Chí Minh 608 ha, Long An 577 ha, Hải Phòng 471 ha, Hà Nội 412 ha. Tuy nhiên còn một số địa phương chưa quy hoạch bố trí quỹ đất nhà ở xã hội như, Ninh Bình, Lai Châu, Nghệ An, Ninh Thuận, Đồng Tháp.

Trong giai đoạn từ năm 2021 đến hết năm 2023, có 71 dự án NƠXH hoàn thành với quy mô 37.868 căn; 127 dự án với quy mô 107.896 căn đã khởi công xây dựng. Đồng thời, 301 dự án với quy mô 265.486 căn.

Nhiều địa phương đã thúc đẩy khởi công xây dựng nhà ở xã hội như, tỉnh Bắc Ninh 15 dự án, 6.000 căn; Bắc Giang 05 dự án, 12.475 căn; Hải Phòng 07 dự án, 11.678 căn; Bình Dương 07 dự án, 6.557 căn; Đồng Nai 08 dự án, 9.074 căn; Bình dương 07 dự án, 6.557 căn; Thanh Hóa 09 dự án, 4.948 căn...

Tuy nhiên một số địa phương trọng điểm mặc dù có nhu cầu về nhà ở xã hội rất lớn, nhưng việc đầu tư nhà ở xã hội còn hạn chế so với mục tiêu của Đề án đến năm 2025. Cụ thể, Hà Nội mới chỉ có 3 dự án, 1.700 căn đáp ứng 9%; TP.HCM 7 dự án, 4.996 căn đáp ứng 19%; Đà Nẵng 05 dự án, 2.750 căn đáp ứng 43%;...

Đặc biệt, có nhiều địa phương không có dự án nhà ở xã hội khởi công trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, như Vĩnh Phúc, Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi,...

Chỉ 1 chủ đầu tư được vay vốn làm NƠXH

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện nay chỉ có 1 chủ đầu tư dự án NƠXH được vay vốn với số tiền là 125,84 tỷ đồng.

Cụ thể, đối với nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ Xây dựng đã 3 lần công bố danh mục các dự án đủ điều kiện được vay trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Xây dựng và gửi ân hàng Nhà nước với số lượng 24 dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ đủ điều kiện, với quy mô 20.188 căn hộ, tổng mức đầu tư 19.014 tỷ đồng và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương khoảng 7.516 tỷ đồng.

Nhưng theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước hiện nay chỉ có 01 chủ đầu tư dự án NƠXH được vay vốn với số tiền là 125,84 tỷ đồng.

Đối với việc giải ngân nguồn vốn 15.000 tỷ đồng hỗ trợ cho khách hàng cá nhân vay để mua, thuê mua NƠXH , nhà công nhân, nhà ở của hộ gia đình, theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, đến nay dư nợ đạt 10.272 tỷ đồng với 26.268 khách hàng thuộc đối tượng vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.

"Như vậy, nguồn vốn tín dụng hỗ trợ cho vay khách hàng cá nhân thông qua Ngân hàng Chính sách theo Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ được giải ngân tương đối hiệu quả (10.272/15.000 tỷ đồng). Tuy nhiên nguồn vốn hỗ trợ chủ đầu tư dự án chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư vay vốn do thời gian thực hiện chương trình chỉ trong 2 năm 2022, 2023 và lãi suất hỗ trợ thấp (2%/năm). Hiện nay nguồn vốn hỗ trợ theo Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ đã hết thời gian triển khai, thực hiện", báo cáo của Bộ Xây dựng nêu rõ.

Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 đồng, báo cáo cũng cho biết, hiện nay đã có đã có 27 địa phương công bố danh mục 63 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 27.966 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 5 dự án NƠXH tại 5 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 416 tỷ đồng.

Nhiều khó khăn hạn chế còn tồn tại

Ông Nguyễn Thanh Nghị nói rằng, mọi người đều mong muốn, kỳ vọng vào một kết quả tích cực trong việc triển khai Đề án. Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận việc triển khai Đề án vẫn còn rất nhiều khó khăn, còn tồn tại những hạn chế, vướng mắc cần phải tập trung và quyết liệt giải quyết trong thời gian tới.

Theo đó, ông chỉ ra, còn nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại Đề án, trong đó, có một số địa phương đến nay vẫn chưa có dự án nhà ở xã hội được khởi công mới.

Bên cạnh đó, việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm so với mong muốn và nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.

Ngoài ra, vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi…Vì vậy, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, năm 2024 cần nỗ lực phấn đấu hoàn thành khoảng 130.000 căn hộ.

"Đây là yêu cầu và mục tiêu rất cao, đòi hỏi các Bộ ngành và địa phương bám sát và thực hiện nghiêm túc, quyết liệt hơn nữa các nhiệm vụ Đề án đã đề ra, đặc biệt là rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính… cho các dự án NƠXH. Bên cạnh đó, cần rà soát lại việc triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ để có giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy việc tiếp cận, giải ngân gói tín dụng này”, ông Nguyễn Thanh Nghị nói.

Đăng Khôi