Lướt TikTok, bạn dễ dàng bắt gặp những video "What I Eat in a Day" ("Tôi ăn gì trong ngày"), trưng bày từ những bữa ăn lành mạnh, thuần chay, không có chút đồ ăn vặt, đến những "cheat day" ngập tràn hamburger, kem và cocktail.
Việc ghi lại thói quen ăn uống hàng ngày rất phổ biến với người dùng TikTok, nhất là những cô gái trẻ. Chỉ riêng hashtag #whatieatinaday đã có hơn 9,1 tỷ lượt xem, theo The Lily.
So sánh và mặc cảm
Với Sarah Geller, cô gái 22 tuổi đến từ Rochester (New York, Mỹ), việc xem những video như vậy không phải trải nghiệm vui vẻ. Là vận động viên tại trường trung học và trưởng thành trong thời đại Instagram, cô từng vật lộn với rối loạn ăn uống và mặc cảm hình ảnh cơ thể.
Giờ đây, là chuyên gia dinh dưỡng tương lai, cô lo rằng những bạn nữ ở độ tuổi mình sẽ bị ảnh hưởng bởi trào lưu này. Nhiều video được tạo ra bởi những phụ nữ mảnh dẻ. Hơn nữa, chúng chỉ cho thấy một phần cuộc sống của họ.
"Tôi nghĩ rằng việc chia sẻ video 'Tôi ăn gì trong ngày' không thực sự có ích lợi. Mạng xã hội có thể khác với đời thực và những gì được đăng tải chưa chắc chính xác", cô nói.
Những video "Tôi ăn gì trong ngày" có thể đem lại kỳ vọng sai lệch về cơ thể. Ảnh: Healthline.
Jacqueline Sperling, giảng viên tại Đại học Y khoa Harvard, cho biết: "Những nội dung trên TikTok thường chỉ là một mảnh nhỏ trong cuộc sống của người đăng. Tuy nhiên, khi mọi người so sánh bản thân với những đoạn video đó, họ cảm thấy tồi tệ".
Việc mạng xã hội khiến phụ nữ trẻ mặc cảm ngoại hình không phải tin mới. Vào tháng 9, tờ Wall Street Journal khai quật tài liệu nội bộ của Facebook, tiết lộ rằng gã khổng lồ công nghệ này biết Instagram là môi trường độc hại với các bé gái tuổi teen và khiến họ tự ti về hình ảnh cơ thể.
Tuần trước, các mạng xã hội như TikTok, Snapchat và YouTube tuyên bố sẽ hành động để bảo vệ sức khỏe tinh thần của người dùng trẻ tuổi.
Trên TikTok, ở đầu hashtag #whatieatinaday, có một lời nhắn: "Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang gặp phải nỗi lo âu về hình ảnh cơ thể, hãy nhớ rằng sự trợ giúp luôn ở đó và bạn không đơn độc”. Kèm theo đó là đường link kết nối với Hiệp hội Rối loạn Ăn uống Quốc gia (NEDA) để người dùng liên hệ và nhận hỗ trợ.
Tuy nhiên, điều đó có thể không đủ để ngăn người dùng cảm thấy mặc cảm ngoại hình, theo các chuyên gia.
Dù được tạo ra với mục đích nào, các video này có thể tác động lâu dài đến những người không tự tin về thói quen ăn uống của mình.
"Có những người cảm thấy tội lỗi nếu những gì họ đang ăn khác với thứ được đăng tải trên mạng", Sperling nói.
Các video trên có thể gây mặc cảm, lo âu về cơ thể theo nhiều cách. Ảnh: Study Break.
Nền tảng không lành mạnh
Theo Allison Chase, nhà tâm lý học lâm sàng tại Trung tâm Phục hồi Ăn uống Pathlight (Texas, Mỹ), việc xem video “Tôi ăn gì trong ngày” có thể dẫn đến thói quen không lành mạnh hơn với những người đang vật lộn với chứng rối loạn ăn uống.
Ngay cả với những người ít quan tâm về vấn đề này trước khi tải TikTok, việc xem những video trên cũng tăng khả năng mắc rối loạn ăn uống.
Sự "so sánh liên tục" xuất hiện khi người dùng không ngừng lướt xem các video. "Điều này có thể gây ra rất nhiều cảm xúc tiêu cực", Chase nói thêm.
Geller tin rằng trào lưu này sẽ ít độc hại hơn nếu người đăng tải đính kèm lưu ý rằng nhu cầu ăn uống của mỗi cá nhân là độc nhất. Họ cũng có thể chia sẻ một món ăn hoặc công thức yêu thích thay vì ghi lại tất cả bữa ăn trong ngày.
Với định dạng video ngắn, cần gây ấn tượng, rất khó để tạo ra sự lành mạnh trên TikTok. Ảnh: Getty.
Chase nghi ngờ về khả năng tương tác với những nội dung về đồ ăn một cách lành mạnh, nhất là với định dạng video ngắn của TikTok.
"Rất khó để thấy sự cân bằng và lành mạnh ở những video đòi hỏi sự giật gân, ấn tượng. Tôi nghĩ điều đó là bất khả thi ở nền tảng này. Hơn nữa, đó cũng không phải điều người dùng tìm kiếm ở TikTok", cô nói.
Tuy nhiên, một số người sáng tạo nội dung như Zoe Potter tin rằng việc nhìn thấy thói quen ăn uống của người khác có thể giúp cải thiện mối quan hệ với đồ ăn.
Trên thực tế, Potter cho rằng nếu TikTok xuất hiện sớm hơn, cô đã có thể đương đầu với sự mặc cảm cơ thể của mình khi còn trẻ.
“Tôi cảm thấy được an ủi và vui vẻ hơn khi nhìn mọi người ăn uống một cách chân thực", Potter nói.
Đối với cô, điều quan trọng là lựa chọn loại nội dung bạn muốn xem trên ứng dụng và theo dõi các tài khoản có ảnh hưởng tích cực.
“Khi bắt đầu hành trình của mình, tôi phải lựa chọn cẩn thận nội dung để tiêu thụ. Bạn cần tìm những gì phù hợp với mình”, Potter chia sẻ.
Mai Hoàng
