Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, bà Nguyễn Thị Hương.
Thưa bà, bà đánh giá như thế nào về khả năng hồi phục nền kinh tế Việt Nam vào quý 4/2021 trong bối cảnh mới “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”?
Một trong những đề xuất của Chiến lược chống dịch mới lần này là “sống chung an toàn” đi cùng với giải pháp tạo đà phục hồi nền kinh tế. Trước mắt, Bộ Y tế là đầu mối tham mưu Dự thảo Hướng dẫn tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” để trình Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống COVID-19 ban hành. Bộ Y tế cần sớm xây dựng và hướng dẫn thực hiện Khung y tế phòng chống dịch để sống chung an toàn với dịch bệnh, sớm ổn định đời sống nhân dân và thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch bệnh, vừa khôi phục và phát triển kinh tế.
Chúng ta phải có các biện pháp sống chung an toàn với dịch, kể cả trong vùng xanh, đặc biệt phải tăng cường kết nối trong lưu thông, sản xuất, kinh doanh để tránh đứt gãy nguồn cung ứng hàng hóa, từ đó kích cầu nền kinh tế kể cả lĩnh vực đầu tư, tiêu dùng xuất khẩu, khôi phục ngành Du lịch để có tác động lan tỏa tới hoạt động vận tải, dịch vụ lưu trú, khách sạn, nhà hàng.
Những tháng qua, lệnh giãn cách xã hội tại nhiều tỉnh, thành đã gây hệ lụy không nhỏ tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Với kịch bản phục hồi kinh tế, Tổng cục Thống kê dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ra sao, thưa bà?
Để đạt mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2021 ở mức cao nhất có thể, chúng ta cần sự chung sức, đồng lòng của Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.
Trước hết cần thực hiện kiểm soát tốt dịch bệnh cũng như tiếp tục triển khai mạnh mẽ, hiệu quả tiến độ tiêm vaccine phòng COVID-19 gắn với mở rộng cơ sở tiêm, đối tượng tiêm.
Hai là tiếp tục triển khai hiệu quả cơ chế, chính sách, giải pháp hỗ trợ người dân, người lao động, doanh nghiệp chống chịu, vượt qua khó khăn, ổn định và phục hồi sản xuất trong những tháng cuối năm; đặc biệt chính sách hỗ trợ cho người lao động bị mất việc làm, mất thu nhập, lao động phi chính thức cần được triển khai hiệu quả với phương châm “không để ai bị bỏ lại.”
Ba là duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát giá cả, thị trường, bảo đảm cung ứng hàng hóa và các cân đối lớn của nền kinh tế, trên cơ sở thực hiện chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ linh hoạt vừa đảm bảo kiềm chế lạm phát, vừa đảm bảo thúc đẩy tăng trưởng. Chúng ta cần từng bước mở cửa nền kinh tế, tập trung nguồn lực khôi phục lại hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là yêu cầu cấp thiết để tránh tác động dài hạn đến động lực tăng trưởng của nền kinh tế, làm suy giảm, cạn kiệt sức chống chịu của doanh nghiệp, người dân trong bối cảnh nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, giãn cách xã hội kéo dài.
Bốn là tăng cường các biện pháp siết chặt kỷ luật tài chính - ngân sách. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công; rà soát, hoàn thiện các quy trình thủ tục, bảo đảm đơn giản, thuận tiện cho triển khai dự án đầu tư công và thực hiện giải ngân, mở rộng hợp tác công tư.
Năm là theo dõi sát thị trường trong nước và quốc tế, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đối với hoạt động xuất, nhập khẩu. Để khắc phục tình trạng nhập siêu, chính phủ cần có các chính sách khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu sử dụng nguyên liệu đầu vào trong nước đồng thời tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ miễn, giảm các loại phí cho các doanh nghiệp trong quá trình vận chuyển, lưu thông hàng hóa.
Doanh nghiệp mong chờ các gói hỗ trợ để hồi phục sản xuất, kinh doanh. Ảnh: TTXVN
Đại dịch đã khiến “sức khỏe” của doanh nghiệp bị bào mòn. Tổng cục Thống kê có kiến nghị gì để vực dậy khu vực doanh nghiệp trở lại hoạt động trong thời gian tới?
Theo số liệu từ cơ sở dữ liệu đăng ký kinh doanh Quốc gia của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, số doanh nghiệp thành lập mới trong 9 tháng năm 2021 là 85,5 nghìn doanh nghiệp, giảm 13,6% so với cùng kỳ năm 2020. Đây là số doanh nghiệp gia nhập thị trường thấp nhất trong giai đoạn 9 tháng kể từ năm 2017 (trong khi bình quân 5 năm trước dịch 2015 - 2019 mỗi năm có trên 130 nghìn doanh nghiệp thành lập mới).
Cùng với xu hướng đó, số vốn đăng ký thành lập trong 9 tháng năm 2021 đạt trên 1.195,8 nghìn tỷ đồng, giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2020. Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong 9 tháng đầu năm 2021 là 648,8 nghìn lao động, giảm 16,6% so với cùng kỳ năm 2020. Những con số này cho thấy đại dịch COVID-19 làm giảm đáng kể số doanh nghiệp thành lập mới để tham gia vào thị trường, tăng thêm năng lực cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, tín hiệu tích cực là trong 9 tháng năm nay, bên cạnh số doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động khá lớn, số doanh nghiệp thành lập mới cũng gần tương đương (bằng khoảng 94,7% doanh nghiệp ngừng hoạt động, chỉ thấp hơn 5,3%) cho thấy sự “xoay xở” tốt của một số doanh nghiệp.
Gần 2 năm đối mặt với dịch, "sức khỏe" của doanh nghiệp rất yếu, vì vậy giải pháp cấp bách hiện nay để cứu doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp đang trong tâm dịch phía Nam như: Ưu tiên phòng chống dịch hiệu quả, dập dịch sớm nhất có thể, đặc biệt quan tâm phòng chống dịch hiệu quả cho doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp để sớm khôi phục lại sản xuất kinh doanh, thu hút lao động, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp nhanh chóng nối lại chuỗi sản xuất, cung ứng bị đứt gãy.
Chính phủ tiếp tục duy trì các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp như hỗ trợ giãn, hoãn, miễn giảm thuế, hỗ trợ lãi suất, chi phí cho người lao động phải nghỉ việc, thất nghiệp... Điều hành lãi suất linh hoạt, hạ lãi suất phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô; cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giảm lãi, phí; linh hoạt thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng tại các ngân hàng thương mại, thúc đẩy tín dụng tiêu dùng.
Có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận kênh thông tin về xuất, nhập khẩu nhằm tìm kiếm thị trường mới nhập khẩu nguyên, vật liệu đầu vào, tránh phụ thuộc vào một thị trường và thị trường mới để tiêu thụ sản phẩm đảm bảo ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động thương mại điện tử, kinh tế số, kinh tế chia sẻ.
Thông qua Quỹ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận được nguồn lực tài chính cần thiết vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất; miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng và các loại thuế khác phải nộp phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các tháng trong quý 3 và quý 4/2021 đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong mọi ngành nghề, địa bàn, các hình thức, phương pháp khai thuế, nộp thuế.
-Trân trọng cảm ơn bà!
Minh Phương/Báo Tin tức (thực hiện)
