Những tín hiệu lạc quan
Báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới mới nhất vừa được công bố ngày 30.10 cho thấy, một “cuộc hạ cánh mềm” đã cận kề, mặc dù tăng trưởng chung và thương mại toàn cầu vẫn thấp hơn mức trung bình lịch sử.
Nhà kinh tế trưởng của IMF, Pierre-Olivier Gourinchas nhận định về Báo mới của IMF. Ảnh: Reuters
Cụ thể, tăng trưởng toàn cầu được nâng lên mức là 3,1% vào năm 2024, tăng 0,5 điểm phần trăm so với dự báo tháng 10. Báo cáo cũng dự kiến mức tăng trưởng không thay đổi là 3,2% vào năm 2025. Mức trung bình lịch sử cho giai đoạn 2000-2019 là 3,8%.
Phát biểu với các phóng viên ở Johannesburg, Nam Phi về báo cáo mới, Nhà kinh tế trưởng của IMF, Pierre-Olivier Gourinchas nhận định: “Nền kinh tế toàn cầu tiếp tục thể hiện khả năng phục hồi đáng chú ý, với ạm phát giảm đều đặn và tăng trưởng ổn định. Chúng ta đang chứng kiến cơ hội “hạ cánh nhẹ nhàng” đã tăng lên, đồng thời nói thêm: “Chúng ta còn rất xa kịch bản suy thoái toàn cầu”.
Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng cơ sở mở rộng diễn ra chậm và rủi ro vẫn còn, bao gồm căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông và các cuộc tấn công ở Biển Đỏ có thể làm gián đoạn giá cả hàng hóa và chuỗi cung ứng.
Ông nói thêm, những động thái nhằm củng cố tài chính được được công bố trong thời điểm mà ông Gourinchas gọi là “năm bầu cử toàn cầu lớn nhất trong lịch sử” có thể thúc đẩy hoạt động kinh tế nhưng cũng có thể thúc đẩy lạm phát.
IMF cho biết triển vọng cải thiện được hỗ trợ bởi chi tiêu công và tư nhân mạnh hơn bất chấp điều kiện tiền tệ thắt chặt, cũng như sự tham gia của lực lượng lao động ngày càng tăng, chuỗi cung ứng được cải thiện và giá năng lượng và hàng hóa rẻ hơn.
Thương mại toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng 3,3% vào năm 2024 và 3,6% vào năm 2025, thấp hơn nhiều so với mức trung bình lịch sử là 4,9%, với mức tăng bị cản trở bởi hàng nghìn hạn chế thương mại mới.
IMF vẫn giữ nguyên dự báo tháng 10 về lạm phát chung là 5,8% cho năm 2024, nhưng đã hạ dự báo năm 2025 xuống 4,4% từ mức 4,6% trong tháng 10. Ông Gourinchas cho biết nếu loại trừ Argentina, quốc gia đang chứng kiến lạm phát tăng vọt, lạm phát toàn cầu sẽ thấp hơn.
Các nền kinh tế tiên tiến sẽ chứng kiến lạm phát trung bình là 2,6%, giảm 0,25 điểm phần trăm so với dự báo tháng 10, với lạm phát được đặt ra để đạt mục tiêu của ngân hàng trung ương là 2% vào năm 2025. Ngược lại, lạm phát sẽ ở mức trung bình 8,1% ở các thị trường mới nổi và đang phát triển. IMF cho biết giá dầu trung bình sẽ giảm 2,3% vào năm 2024 so với mức giảm 0,7% mà cơ quan này đã dự đoán vào tháng 10 và cho biết giá dầu dự kiến sẽ giảm 4,8% vào năm 2025.
Đề phòng những cú sốc địa chính trị
Ông Gourinchas cũng lưu ý: “Quá trình hạ cánh mềm cũng sẽ không hề dễ dàng” bởi giá hàng hóa đang tăng đột biến do các cú sốc địa chính trị, bao gồm cả các cuộc tấn công liên tục vào hoạt động vận tải biển ở Biển Đỏ. Tình trạng này kéo dài có khiến các ngân hàng trung ương tiếp tục chính sách thắt chặt tiền tệ.
IMF đang theo dõi chặt chẽ những diễn biến ở Trung Đôn. Theo đánh giá của IMF, những diễn biến này sẽ có tác động kinh tế rộng hơn nhưng cho đến thời điểm hiện tại dường như “tương đối hạn chế”. Ông nói: “Cho đến thời điểm hiện tại, nó dường như không phải là nguyên nhân chính có khả năng gây ra lạm phát từ phía cung”.
Triển vọng kinh tế Mỹ, Trung Quốc được nâng hạng
Hoa Kỳ đã nhận được một trong những đánh giá “nâng hạng” lớn nhất trong bản cập nhật tháng 1 về triển vọng của IMF, với GDP hiện được dự báo sẽ tăng 2,1% vào năm 2024 so với dự báo 1,5% vào tháng 10. Tuy nhiên, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm xuống còn 1,7% vào năm 2025.
Ông Gourinchas ghi nhận hỗ trợ tài chính và chi tiêu tiêu dùng của Mỹ để kích thích nền kinh tế, nhưng cho biết IMF đã cảnh báo Washington rằng một số khoản trợ cấp từ các nhà sản xuất trong nước và các chính sách công nghiệp khác có thể vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu.
GDP của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng 4,6% vào năm 2024, tăng 0,25 điểm phần trăm so với tháng 10 và được dự đoán ở mức 4,1% vào năm 2025. Ông Gourinchas cho biết mức tăng này phản ánh sự hỗ trợ tài chính đáng kể từ chính quyền và những đánh giá rủi ro ít nghiêm trọng hơn xuất phát từ lĩnh vực bất động sản.
Trong khi đó, khu vực đồng euro đã bị hạ bậc và hiện được dự đoán chỉ tăng trưởng 0,9% vào năm 2024 và 1,7% vào năm 2025, trong đó nền kinh tế lớn nhất châu Âulà Đức dự kiến sẽ có mức tăng trưởng GDP tối thiểu là 0,5% vào năm 2024 thay vì 0,9% như dự báo vào tháng 10.
Thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển dự kiến sẽ tăng trưởng 4,1% vào năm 2024, trong đó châu Âu mới nổi và đang phát triển được nâng mức dự báo nhờ tăng trưởng mạnh hơn ở do những chi tiêu quân sự cho cuộc chiến ở Ukraine.
GDP của Nga dự kiến sẽ tăng 2,6% vào năm 2024, cao hơn 1,5 điểm phần trăm so với dự kiến vào tháng 10, với mức tăng trưởng được dự đoán sẽ giảm xuống còn 1,1% vào năm 2025. IMF cho biết có thể có những điều chỉnh tiếp theo vì các con số này chỉ là sơ bộ và còn nhiều nghi vấn về mức độ kích thích tài chính của Nga.
Tăng trưởng âm ở Argentina đã làm giảm dự báo về khu vực Mỹ Latin và Caribe, với mức tăng trưởng được dự đoán sẽ giảm xuống 1,9% vào năm 2024, thấp hơn 0,25 điểm phần trăm so với tháng 10. IMF cho biết tăng trưởng sẽ tăng cao hơn lên 2,5% vào năm 2025.
Các ngân hàng sẽ bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất
Theo ông Gourinchas, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, Ngân hàng Trung ương Châu Âu và Ngân hàng Anh dự kiến sẽ bắt đầu giảm lãi suất dần dần vào nửa cuối năm 2024, trong khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến sẽ duy trì lãi suất thấp một cách phù hợp nhưng có thể sẵn sàng tăng lãi suất nếu lạm phát tăng vọt.
Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, các thị trường đã “quá lạc quan” về triển vọng cắt giảm lãi suất sớm của các ngân hàng trung ương lớn và việc định giá lại có thể làm tăng lãi suất dài hạn và kích hoạt củng cố tài chính nhanh hơn, điều này sẽ ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng.
IMF cho biết, triển vọng toàn cầu phản ánh những rủi ro cân bằng hơn, với nguy cơ xảy ra xung đột rộng hơn ở Trung Đông được bù đắp bởi triển vọng giá nhiên liệu thấp hơn có thể giúp lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến.
“Chúng tôi thấy chúng khá cân bằng vào thời điểm này”, nhà kinh tế của IMF cho biết, đồng thời lưu ý rằng rất nhiều rủi ro về giảm giá, đặc biệt là liên quan đến giảm phát – được dự đoán một năm trước đây đã không thành hiện thực.
Quỳnh Vũ
