Diễn đàn Nhịp đập kinh tế Việt Nam 2023 với chủ đề "Khoa học công nghệ thúc đẩy thịnh vượng - Cơ hội cho Việt Nam". Ảnh: Hà Anh.
Tại sự kiện, TS. Nguyễn Hữu Thọ dẫn báo cáo tổng quan kinh tế Việt Nam 2023 của CIEM cho thấy một số chỉ dấu tích cực của bức tranh kinh tế vĩ mô, đặc biệt là chỉ tiêu về đầu tư công. Đến nay, ước giải ngân 11 tháng của cả nước khoảng 461.000 tỷ đồng, đạt 65,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ 58,33% và số tuyệt đối cao hơn gần 123.000 tỷ đồng.
Thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) 11 tháng ước đạt 28,8 tỷ USD vốn đăng ký, trong đó vốn thực hiện đạt 20,2 tỷ USD. Đây là mức vốn thực hiện cao nhất trong vòng 5 năm qua. Cùng với đó, Việt Nam cũng kiểm soát ạm phát tốt, nằm trong kế hoạch điều hành Nghị quyết 01 của Chính phủ với 4,5%.
Tăng trưởng kinh tế cũng theo hướng quý sau cao hơn quý trước. Tăng trưởng GDP quý 4/2023 ước đạt 7,72%, cao hơn mức tăng trưởng 5,23% của quý 3/2023; mức 4,05% của quý 2/2023 và mức 3,28% của quý 1/2023.
Theo đại diện CIEM, tăng trưởng GDP năm 2023 ước đạt 5,19%. Mặc dù thấp hơn mức tăng 8,02% của năm 2022 nhưng mức tăng trưởng này vẫn cao hơn so với nhiều quốc gia trong khu vực và thế giới.
3 kịch bản tăng trưởng GDP năm 2024
Phát biểu tại sự kiện, TS. Nguyễn Hữu Thọ nêu 3 kịch bản tăng trưởng GDP cho năm 2024. Trong đó, ở kịch bản thấp, GDP Việt Nam có thể tăng trưởng 5,5%, ước tính này tương đối sát với dự báo gần nhất của một số định chế tài chính quốc tế như ân hàng thế giới (World Bank) là 5,5%; Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) là 5,8%; Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) là 6%.
Kịch bản cơ sở được đánh giá là kịch bản dễ xảy ra nhất, tăng trưởng GDP của Việt Nam dự báo đạt 6% và kịch bản cao là 6,5%.
Theo đại diện CIEM, các đầu tàu tăng trưởng truyền thống như TP HCM, Hà Nội có tốc độ tăng trưởng chậm dần và sẽ xuất hiện một số đầu tàu mới như Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa.
Năm 2024 được đánh giá là một năm không mấy dễ dàng với kinh tế Việt Nam bởi những khó khăn trong nội tại nền kinh tế của năm 2023 vẫn được kéo dài đến năm 2024. Ông Nguyễn Hữu Thọ nhận định, hoạt động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trầm lắng. Trong 9 tháng đầu năm 2023 chỉ có 51 doanh nghiệp phát hành với khối lượng 123.000 tỷ đồng, giảm 60,4% so với cùng kỳ năm 2022.
Cùng với đó, thị trường bất động sản cũng rơi vào tình cảnh trầm lắng. Cơ cấu hàng chưa phù hợp khi thừa hàng ở những phân khúc cao, nhưng lại thiếu hàng ở phân khúc thấp. Hoạt động xuất nhập khẩu vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Tăng trưởng kinh tế năm 2023 dự báo 5,19% mặc dù được đánh giá là cao nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêu đề ra là 6,5%, ảnh hưởng đến lộ trình phát triển đến năm 2025 và 2030.
Tình hình địa chính trị thế giới vẫn diễn biến phức tạp và khó lường, tăng trưởng kinh tế thế giới vẫn được dự báo giảm nhẹ, tăng trưởng kinh tế của nhiều nước đối tác thương mại lớn của Việt Nam cũng được dự báo giảm. Trong khi lạm phát được dự báo vẫn ở mức cao, thậm chí có thể cao hơn năm 2023, do đó việc điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ khó khăn và đòi hỏi sự linh hoạt hơn.
Để đạt được mức tăng trưởng GDP cao trong năm 2024, nhóm nghiên cứu CIEM đề xuất tập trung ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tập trung nhiều hơn các động lực tăng trưởng kinh tế; thúc đẩy tiếp tục cải thiện thể chế và môi trường kinh doanh.
Song, cần tiếp tục cải thiện thể chế và môi trường kinh doanh, tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất; tăng cường hỗ trợ cho các chủ thể sản xuất kinh doanh và thúc đẩy phát triển thị trường hàng hóa dịch vụ.
Đồng tình với quan điểm trên, bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam cho rằng, 2023 là một năm khó khăn đối với nền kinh tế các nước khi các ngân hàng trung ương trên thế giới đều tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, điều này kéo theo những hệ lụy tác động tiêu cực đến sự tăng trưởng về cầu thị trường, cũng như tăng trưởng kinh tế thế giới.
"Để kinh tế Việt Nam có thể phục hồi mạnh mẽ vào năm 2024, chúng ta phải linh hoạt các giải pháp để giải quyết những khó khăn, thách thức đang gặp phải. Thực tế, đổi mới công nghệ, chuyển đổi năng lượng và những thay đổi trong chiến lược địa chính trị đã tạo ra những cơ hội lịch sử, để Việt Nam đẩy nhanh chuyển đổi kinh tế, thâm nhập các thị trường mới, duy trì tăng trưởng năng suất ở mức thu nhập cao hơn, tránh được bẫy thu nhập trung bình".
Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam
Bên cạnh đó, đại diện UNDP tại Việt Nam kiến nghị, Việt Nam cần tăng cường thu hút đầu tư, tận dụng những công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn để khai thác hiệu quả các cơ hội này để phát triển ở mức cao hơn.
Hà Anh
